اپیدمی کرونا چگونه پایان خواهد یافت؟

یک سناریو این است که هنگامی که شمار کافی افراد- یا به علت مبتلا شدن به ویروس یا به علت ساخت یک واکسن و واکسیناسیون عمومی –  به این ویروس ایمنی پیدا کنند، همه‌گیری رو به کاهش می‌گذارد. یک سناریوی ممکن دیگر این است که ویروس به گردشش در محیط ادامه دهد و به صورت یک ویروس شایع تنفسی در بیاید.

بسیاری از کارشناسان معتقدند شیوع ویروس کرونا به سراسر جهان خواهد رسید و به اصطلاح به صورت پاندمی یا همه‌گیری جهانی درخواهد آمد. بهترین راه در چنین وضعیتی کند کردن انتشار ویروس از طریق اقداماتی مانند قرنطینه و محدودیت مسافرت است. اما در مورد ویروس جدید کرونا هم به علت اینکه شمار زیادی از افراد بیماری شدیدی ندارند و اصولا شناسایی نمی‌شوند و هم به این علت که دور نهفتگی بیماری طولانی است، مهار انتشار بیماری کار مشکلی است.

از طرف دیگر نادانسته‌های ما درباره این ویروس هنوز بیش دانسته‌های ما درباره آن است. مثلا شواهد جدید نشان می‌دهند که دوره نهفتگی ویروس ممکن است در مواردی بیشتر از ۱۴ روز هم طول بکشد. به این ترتیب ویروس ممکن است به ناگهانی شروع به انتشار کند که قبلا کسی از آن خبر نداشته  و به اصطلاح «بیمار صفری» شناسایی نشده است.

اگر ویروس به صورت همه‌گیری جهانی یا پاندمی درآید، مانند سایر پاندمی‌ها هنگامی افراد آسیب‌پذیر کافی برای عفونت وجود نداشته باشد، فروکش می‌کند. اگر شمار کافی افراد به علت ابتلا به بیماری یا زدن واکسن نسبت به ویروس ایمنی پیدا کنند، زنجیره انتقال آن گسسته می‌شود.

ممکن هم هست خوش‌شانس باشیم و ویروس جدید کرونا طور جهش یابد که که سرایت‌دهندگی آن کمتر شود.

یک کروناویروس قبلی که در سال ۲۰۰۲ آن هم از چین ظهور کرد، چنین سرنوشتی پیدا کرد. این ویروس که بیماری ناشی از آن «نشانگان شدید حاد تنفسی» یا سارس نامیده شد، از ایالت گوانگ‌دونگ در جنوب چین در حیوانات به انسان‌ها منتقل شد. سارس به ۲۶ کشور انتشار پیدا کرد و بیم همه‌گیری جهانی آن می‌رفت. اما چنین اتفاقی نیفتاد و و شیوع ویروس نهایتان متوقف شد. یک علت موفقیت اقدامات بهداشت عمومی برای مهار ویروس بود و اما علت دیگر این بود که ویروس ضمن جهش‌های تصادفی‌اش – پدیده‌ای رایجی در میان ویروس‌ها- گرچه بیماری‌زایی شدیدتری پیدا کرده بود، اما سرایت آن هم میان انسان‌ها مشکل‌تر شده بود.

اما ویروس جدید کرونا میزان فعلی سرایت‌دهندگی‌اش بعید است که به طور کامل ناپدید شود. حتی اگر اقدامات مهارکننده شیوع ویروس موفق شود، ممکن است هر سال مانند سایر بیماری‌های فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا بازگشت پیدا کند. البته در این بازگشت‌ها احتمالا به این علت ایمنی بیشتر افراد، شمار کمتری را مبتلا خواهد کرد. البته حتی هنوز روشن نیست آیا افراد مبتلا شده، کاملا نسبت به ویروس ایمن می‌شوند یا ممکن است دوباره دچار عفونت با آن شوند.