خراسان جنوبی یکی از قطب‌های ارزشمند تولید پنبه در کشور است اما به دلیل جولان واسطه ها و چرخه ناقص فراوری پنبه کاران استان حال و روز خوشی ندارند.

خبرگزاری فارس- خراسان جنوبی؛ پنبه یکی از گیاهان صنعتی مهم دنیا است که در بسیاری از صنایع به خصوص نساجی و روغن خوراکی کاربرد فراوانی دارد و به نوعی گیاه راهبردی محسوب می‌شود.

خراسان جنوبی با داشتن بیش از ۶ هزار هکتار سطح زیر کشت طلای سفید یکی از قطب‌های تولید پنبه در کشور محسوب می‌شود ولی به دلیل نبود حمایت‌ها و مشکلاتی مانند بی‌ثباتی قیمت، افزایش هزینه‌ها، وجود کود و سموم بدون کیفیت در بازار و دلالان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.

اگر تاکنون کسی به دنبال حل مشکلات پنبه‌کاران نبوده به این دلیل است که این محصول قوت روزانه نیست؛ در حالی که غذا و پوشاک در دنیا دو صنعت فوق‌العاده زیربنایی است که اگر در کشور و استان به این موضوع توجه شود می‌توانیم در صنعت پوشاک خودکفا شویم.

مشکل اصلی نبود ثبات قیمت

«محمد رضایی»، پنبه‌کار شهرستان سرایان در زمینه مشکلات پنبه‌کاران این شهرستان به خبرنگار فارس گفت: هزینه‌های داشت، کاشت و برداشت بسیار بالا است ولی درآمد محصول با آن برابری نمی‌کند و سود به جیب دلالان می‌رود.

وی با بیان اینکه ۲۰ هکتار سطح زیر کشت پنبه دارد، عنوان کرد: از هر هکتار حدود ۴ تن برداشت می‌شود.

به گفته وی در سال گذشته به دلیل سرمازدگی و مرغوب نبودن بذر، خساراتی به این محصول وارد شد و با وجود وعده‌هایی که داده شد جبران خسارت پرداخت نشد.

رضایی بیان کرد: پنبه محصول خوب و درآمدزایی است اما به دلیل نبود ثبات قیمت هر سال به یک قیمت خریداری می‌شود و امسال ۲۶ هزار تومان به فروش رفته است.

این پنبه‌کار خراسان جنوبی عنوان کرد: قیمت اصلی پنبه باید نزدیک ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان باشد، همچنین کارخانه‌های نساجی هزینه‌ای که برای واردات الیاف می‌دهند بسیار بالاتر از این قیمت است.

وی درخواست نظارت بر کود و سموم را داشت چرا که معتقد است: به هر شرکتی مجوز داده‌اند و کیفیت لازم وجود ندارد.

اختلاط در بذر پنبه

«حسین شهابی»، از پنبه‌کاران شهرستان بشرویه نیز در گفتگو با خبرنگار فارس با بیان اینکه در سال جاری از ۲۰ هکتار سطح زیر کشت خود ۱۰۰ تن برداشت کرده است، اظهار داشت: حدود شش سال است که بذر مرغوب پیدا نمی‌شود و اختلاط دارند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در سال جاری بذر از رقم خرداد خریداری کردیم اما در میان آنها رقم‌های ارمغان و ورامین نیز پیدا ‌شد.

به گفتۀ وی مشکل اینجا است که توزیع و تهیه این ارقام را به بخش خصوصی داده‌اند و بر کیفیت آن گویا نظارتی وجود ندارد.

لازمه برداشت مکانیزه پنبه

شهابی با اشاره به کمبود کارگر و افزایش دستمزد آنها گفت: برداشت مکانیزه پنبه بسیار ضروری است و دستگاه‌هایی وجود دارد که برای استفاده از آنها لازم است که شرایطی مهیا شود.

این پنبه‌کار بشرویه ای افزود: برای استفاده از دستگاه‌های مکانیزه کنونی لازم است که در ابتدا برگ‌های پنبه با یک نوع کود هورمونی ریخته شود اما اکنون این کود کیفیت ندارد و به درستی این کار را انجام نمی‌دهد.

به گفتۀ وی با کمباین برداشت پنبه در ۴ روز تمام می‌شود و این در حالی است که اکنون چندین ماه درگیر برداشت هستیم و خسارت‌هایی وارد می‌شود و درخواست کمباین کرده‌ایم که هنوز اجرایی نشده است.

وی در زمینه قیمت‌ها هم گفت: ابتدای سال ۲۶ هزار تومان خریداری شد اما اکنون به ۳۰ هزارتومان هم رسیده است که می‌توان گفت قیمت بهتری است.

شهابی تأکید کرد: اگر کشاورزان برنامه‌ریزی درستی برای مزرعه، مصرف آب و موارد دیگر خود داشته باشند و مدیریت مزارع خود را به عهده بگیرند هزینه‌ها با قیمت کنونی برابری می‌کند و مشکلی نیست.

کشاورزی در معرض سقوط است

«محمد تورانی»، نیز از پنبه‌کاران شهرستان بشرویه عنوان کرد: به دلیل مصرف آب و تغییر الگوی کشت، سطح زیر کشت پنبه خود را به ۱۰ هکتار کاهش داده است و میانگین در هر هکتار چهار و نیم تن برداشت دارد.

وی با بیان اینکه امسال قیمت خرید پنبه با نهاده‌ها برابری داشت، گفت: مشکل اصلی وجود کود و سموم بدون کیفیت در بازار است.

به گفتۀ وی کود باکیفیتی مانند آمینو فسفات در بازار نیست و کودها به طور کلی بسیار گران و بی کیفیت هستند.

تورانی خاطرنشان کرد: وزیر قول فروش کود به کشاورز و پرداخت هزینه آن بعد از برداشت را داده بود ولی عملیاتی نشد.

این پنبه‌کار خراسان جنوبی اظهار داشت: کشاورزی در معرض سقوط است و اگر این روند ادامه‌دار باشد دیگر نسلی وجود ندارد که در این بخش کار کند.

وی ادامه داد: اگر از کشاورزان حمایت واقعی انجام می‌شد جوانان هم تمایلی به این سمت داشتند، چرا که اکنون مهاجرت جوانان استان برای یافتن شغل به شهرهای دیگر زیاد شده است.

استفاده نادرست از کود و سموم

«سیدمجتبی حسینی»، مدیر امور زراعت جهاد کشاورزی استان خراسان جنوبی نیز در گفت‌‎وگو با خبرنگار فارس گفت: رتبه ششم کشور را در زمینه تولید پنبه داریم و اکنون سطح زیر کشت خراسان جنوبی ۶ هزار و ۸۳۵ هکتار است که تا کنون ۴ هزار و ۵۵۴ هکتار برداشت شده است.

وی در زمینه گلایه کشاورزان از کود و سموم بی‌کیفیت اظهار داشت: نظارت بر توزیع آنها در خراسان جنوبی حتی قوی‌تر از استان‌های دیگر وجود دارد و فقط نیاز است که کشاورزان حتما از فروشنده‌های معتبر خریداری کنند.

به گفتۀ وی همواره از کودها و سموم نمونه‌گیری می‌شود تا مشکلی وجود نداشته باشد و اگر کشاورزان از مبادی قانونی و کود و سموم لیبل‌دار خریداری کنند مشکلی نخواهند داشت.

مدیر امور زراعت جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تصریح کرد: یک مشکل فنی که در این زمینه وجود دارد و کشاورزان به آن توجه نمی‌کنند استفاده درست با توجه به شرایط و شیوه استفاده از کودها و سموم است.

حسینی تأکید کرد: در اکثر مواقع عدم اثر بخشی کودها و سموم به دلیل استفاده نادرست است یا از فروشگاه‌های مجوزدار خریداری نمی‌شود.

وی درباره ارقام مختلط هم عنوان کرد: رقم خرداد در انحصار خراسان جنوبی است که نظارت بر آن بسیار زیاد است اما کشاورزان به دلیل ارزان بودن بذوری که در فروشگاه‌های غیرمجاز وجود دارد با این مشکل روبه‌رو می‌شوند.

تکمیل چرخه تولید و فرآوری پنبه در خراسان جنوبی

مدیر امور زراعت جهاد کشاورزی خراسان جنوبی درباره طرح کشاورزی قراردادی که وزیر پیگیر آن است هم گفت: در سال اول به صورت پایلوت فقط برای کود و بیمه محصول گندم در ۱۷ استان اجرایی شد که البته خراسان جنوبی جزو این استان‎‌ها نبود.

حسینی در زمینه برداشت مکانیزه پنبه در استان نیز اظهار داشت: ۱۰ دستگاه کمباین برای برداشت پنبه در خراسان جنوبی وجود دارد و مشکلی وجود ندارد.

وی با اشاره به نوسانات قیمت خرید پنبه عنوان کرد: خرید آن به صورت توافقی انجام می‌شود و با توجه به نوسانات عرضه و تقاضا، میزان تولید و تورم تغییر پیدا می‌کند.

مدیر امور زراعت جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه چرخه تولید و فرآوری پنبه در استان به نوعی تکمیل است، گفت: اکنون تولید بذر خرداد در اختیار استان است، همچنین طرح لینترگیری پنبه در ستاد خاوران به تصویب رسیده است و کارخانه آن در حال اجرایی شدن است.

به گفتۀ وی همچنین مزارع تکثیر بذر در خراسان جنوبی وجود دارد و چندین کارخانه پنبه پاک‌کنی در استان وجود دارد و یک کارخانه ریسندگی نیز در استان فعال است.

ورامین- رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان تهران با اشاره به اینکه طی تغییر نژاد بذر پنبه زمان رشد گیاه ۱۵۰ روز کاهش یافته گفت: مصرف آب کمتر و شرایط اقتصادی بهتر از مزایای این تغییر نژاد است.

به گزارش خبرنگار مهر، عباس صلاحی اردکانی عصر چهارشنبه در جمع خبرنگاران با اشاره به مزایای کاربردی پنبه اظهار داشت: این محصول با استفاده در صنعت نساجی و روغن کشی دارای اهمیت فراوان است که استفاده از آن برای خوراک دام و طیور و صنعت نیز از موارد پر استفاده دیگر می‌باشد.

صلاحی اردکانی در خصوص تغییر نژاد بذر پنبه در مرکز تحقیقات کشاورزی استان تهران واقع در ورامین گفت: در این پژوهش‌ها زمان رشد گیاه از ۲۷۰ به ۱۲۰ روز رسیده یعنی رشد گیاه ۱۵۰ روز تقلیل یافته که در این کاهش، مصرف کمتر آب بسیار حائز اهمیت است و همچنین محصول در مدت زمان کوتاه‌تری وارد بازار می‌شود و صرفه اقتصادی دارد.

وی عنوان داشت: با تغییر نژادی بذر پنبه می‌توان بهره برداری مجدد از زمین کشت این بذر را برای کاشت بذرهای مختلف کشاورزی مورد نظر داشت و این الیاف در مقایسه با کشورهای توسعه یافته قابل رقابت خواهد بود.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان تهران بیان داشت: پنبه ورامین شهرت جهانی دارد و می‌توان با اطمینان گفت الیاف این محصول نسبت به محصول کشورهای دیگر دارای استحکام و کیفیت بالاتری است.

پنبه‌ها از هر الیاف طبیعی دیگر، نرم‌تر و با پوست مهربان‌تر هستند.

به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، مزایای زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی پنبه که قرن‌هاست مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیار قابل‌ توجه هستند؛ مانند فواید زیاد که پنبه برای نوزادان و کودکان خردسال دارد.

بهترین لباس کودک پنبه است

در هر سنی که باشید، پنبه می‌تواند بهترین انتخاب برای شما باشد؛ اما برای نوزادان و کودکان خردسال، پنبه به‌خصوص از نوع دوستدار طبیعت (ارگانیک) دارای مزایای زیادی است.

در هفتاد سال گذشته، نخستین پارچه‌ای که پوست حساس میلیون‌ها کودک در آمریکای شمالی را لمس کرده است، پتوی معروف راه‌راه صورتی و آبی بیمارستان است. جای تعجب نیست که این پتو صد در صد پنبه‌ای باشد! در اغلب فرهنگ‌های دیگر نیز نخستین پوشش نوزاد پس از به دنیا آمدن از جنس پنبه است.

پنبه‌ها از هر الیاف طبیعی دیگری نرم‌تر و با پوست مهربان‌تر هستند و همچنین راحتی و آسایش بیشتری را برای کودک هنگام خواب و زمان بازی فراهم می‌کنند. علاوه بر این، منسوجات پنبه‌ای هر چه بیشتر شسته شوند، نرم‌تر می‌شوند.

پنبه ارگانیک که عاری از آفت‌کش‌ها و مواد شیمیایی رشد کرده باشد، بسیار نرم‌تر از انواع دیگر پنبه است.

سعی کنید لوازم خواب و لباس‌های زیر کودک را پنبه‌ای به‌خصوص از نوع سفیدشویی نشده و با رنگ طبیعی انتخاب کنید تا کودک در زمان خواب هیچ ماده شیمیایی را استنشاق نکند. تحقیقات پزشکی نشان داده‌اند میزان ابتلا به بیماری‌های پوستی مانند اگزما، درماتیت و سایر آلرژی‌ها که در اثر تماس به وجود می‌آیند، در کودکانی که در معرض مواد شیمیایی بوده‌اند، بیشتر است.

از آن‌جا که الیاف پنبه طبیعی و رنگ نشده در طول تولید با مواد شیمیایی آسیب ندیده‌اند، لباس‌های دوخته‌شده از پنبه ارگانیک بیشتر از لباس‌های پنبه‌ای با پارچه‌های فراوری‌شده دوام خواهند داشت.

همچنین این پارچه‌ها در برابر کپک، مقاوم هستند و رشد میکروارگانیسم‌ها را متوقف می‌کنند.

با توجه به این‌که تغییرات اقلیمی و حفاظت از محیط‌ زیست موضوعی بسیار مورد توجه است، افراد و شرکت‌های بیشتری برای کاربرد‌های مختلف به محصولات سازگار با محیط‌ زیست روی می‌آورند.

پنبه ارگانیک، همراه با فواید بسیاری که برای نوزادان و کودکان دارد، همچنین یک ماده سازگار با محیط‌ زیست است که همه تلاش خود را برای ایجاد آینده‌ای پایدار برای کودکان انجام می‌دهد.

تولید پنبه معمولی، فرایندی است که آب بسیاری را مصرف می‌کند. گفته می‌شود برای تولید یک بلوز، ۲۷۰۰ لیتر آب نیاز است و از آن‌جا که بیشتر کشت پنبه در مناطق کم آب صورت می‌گیرد، این موضوع تأثیر قابل‌توجه و مضری بر منابع آب و افرادی که برای زندگی به آن آب وابسته هستند، می‌گذارد.

تولید پنبه به روش دوستدار طبیعت، ۹۲٪ آب کمتری نسبت به پنبه معمولی مصرف می‌کند و همچنین از آب باران به شکل مؤثرتری بهره می‌برد. با استفاده نکردن از مواد شیمیایی و آفت‌کش‌ها در طول تولید، آبی که به خاک و رودخانه‌ها بازگردانده می‌شود، تمیزتر و ایمن‌تر است. مزیت مضاعف استفاده نکردن از آفت‌کش‌ها و مواد شیمیایی این است که این موضوع برای حیوانات و حشرات نیز مفید است.

کشاورزانی که به کشت پنبه ارگانیک اشتغال دارند، خانواده آنها نیز از استفاده نکردن از مواد شیمیایی و آفت‌کش‌ها سود می‌برند، زیرا به این معناست که در مزرعه یا از راه آب و غذا در معرض سموم قرار نمی‌گیرند. پنبه دوستدار طبیعت، یک موقعیت برد – برد برای همه است.

فواید خرید لباس و ملحفه ساخته شده از پنبه دوستدار طبیعت، بسیار فراتر از محافظت از پوست کودک و راحت بودن آن است. این انتخاب با بهبود سلامت خاک، اکو سیستم و محیط‌ زیست، به کشاورزان برای داشتن زندگی بهتر و پایداری منابع، کمک می‌کند.
‌
شما می‌توانید با حمایت از مشاغل کوچک مربوط به ریسندگی و بافندگی و خرید محصولات پارچه‌ای دستباف و دوستدار طبیعت، به اقتصاد بومی در محل زندگی خود کمک کنید.

منبع: ایندیپندنت

کاویانی گفت: به دلیل کاهش صرفه اقتصادی کشت پنبه، پنبه کاران برای برداشت مجدد وارد مزارع نمی‌شوند و پنبه‌های نارس را در برداشت اول می‌چینند.

محمدحسین کاویانی مدیرعامل صندوق پنبه ایران بیان کرد: حداقل ۸۰ کارخانه پنبه پاک کنی در استان‌های گلستان، خراسان‌های شمالی، رضوی، جنوبی، سمنان، اردبیل و فارس به طور عمده فعال هستند، اما در البرز، کرمان و اصفهان نیز چند کارخانه محدود وجود دارد.

او درباره برنامه صندوق پنبه ایران برای افزایش تعداد این کارخانه‌ها و سطح زیر کشت پنبه، افزود: یکی از مهمترین مشکلات تولید پنبه، مربوط به مرحله برداشت این محصول است. زراعت پنبه نسبت به زراعت سایر محصولات کشاورزی نسبتا مشکل است. این محصول در فصل بهار در کشور ما کاشته می‌شود و برداشت آن که از اواسط شهریورماه آغاز می‌شود نیز، تا اواخر بهمن ماه ادامه دارد. بنابراین، زمان زیادی زمین‌های کشاورزی را اشغال می‌کند.

کاویانی گفت: از سوی دیگر چون آغاز کشت مربوط به بهار است، آفات فعال هستند و نیاز به سموم کشاورزی بالاست و همچنین، چون تعداد دفعات آبیاری نیز بسیار زیاد است، علف‌های هرز زیادی در این زراعت وجود دارد؛ اما مهمترین زحمت مربوط به مرحله برداشت می‌شود.

او توضیح داد: هر غوزه پنبه که روی بوته‌های پنبه به وجود می‌آید، حدود ۵ کیلوگرم وزن دارد و به دلیل این که طی سال‌های اخیر ماشین آلات برداشت پنبه وارد کشور نشده است، برداشت این غوزه‌های ۵ گرمی توسط کارگران در فصول سرد پاییز و زمستان انجام می‌شود. اگر ماشین آلات وارد شود، زحمات و هزینه‌های برداشت کاهش و در نتیجه، رغبت کشاورزان به زراعت پنبه بیشتر می‌شود. این کار همچنین سبب جلوگیری از ورود الیاف بیگانه حاصل از کیسه‌های پلاستیکی کارگران به صنایع نساجی می‌شود. بنابراین، در تلاش هستیم تا این ماشین آلات را سریعتر وارد کشور کنیم.
تنظیم بازار مهمترین وظیفه صندوق پنبه است

مدیرعامل صندوق پنبه ایران همچنین درباره عملکرد این صندوق گفت: وظیفه تنظیم بازار پنبه بر عهده صندوق پنبه ایران است و می‌تواند با فرامین و اعتبارات دولتی این کار را انجام دهد. مهمترین کار این صندوق از زمان تاسیس آن تاکنون، مربوط به سال ۷۹ است که با خرید ۲۵ هزارتن پنبه مازاد صنایع نساجی، بازار این محصول را تنظیم کرد.

او افزود: در سال ۸۰ نیز حدود ۲ هزار و ۷۰۰ تن پنبه مازاد دیگر خریداری و بازار تنظیم شد. این مهمترین کاری است که صندوق پنبه باید انجام دهد. هر جا که متوجه شویم کشاورزان برای فروش پنبه مشکل دارند، ورود می‌کنیم تا دغدغه آن‌ها را کاهش دهیم. به عنوان مثال، با مشارکت تعاونی پنبه داراب در استان فارس که یکی از اعضای مهم این صندوق است، وَش پنبه کاران را خریداری می‌کنیم تا با مشکل مواجه نشوند.
تخفیف‌ یلدای نوین‌چرم را از دست ندهید

کاویانی در ادامه گفت: از دیگر فعالیت‌های مهم صندوق، ارائه آموزش‌های فنی لازم به کشاورزان و همچنین نظارت بر واردات و توزیع بذر‌های مرغوب میان آن هاست. این بذور از زمانی که مجوز واردات آن‌ها توسط وزارت جهاد کشاورزی داده شده، بین کشاورزان توزیع می‌شود، زیرا طول مدت کشت کوتاه‌تر و همچنین میزان محصول بیشتر و مرغوب تری دارند.

او بیان کرد: در موضوع بازرگانی نیز، بسیاری از کارخانجات پنبه پاک کنی، محصول خود را به صندوق واگذار می‌کنند تا این صندوق بازاریابی مناسب را برای آن‌ها انجام دهد. صنایع نساجی هم از این که پنبه مورد نیاز خود را از صندوق خریداری کنند، استقبال کرده اند، زیرا قبل از ارسال پنبه به صنایع نساجی، کارشناسان صندوق در کارخانجات پنبه پاک کنی حضور پیدا می‌کنند و پس از تایید کیفیت، ارسال را انجام می‌دهند.

مدیرعامل صندوق پنبه ایران همچنین گفت: از آن جا که پنبه یک محصول دارای استاندارد‌های بین المللی است، باید رقم بندی شود. هر کجا که کارشناسان دولتی کم باشند و امکان حضور آن‌ها در کارخانجات پنبه پاک کنی فراهم نباشد، صندوق پنبه با ارسال کارشناس، این مشکل را رفع می‌کند. این کارشناسان، پنبه‌ها را بر اساس استاندارد‌های ایران و همچنین استاندارد‌های بین المللی رقم بندی می‌کنند و در اختیار صنایع قرار می‌دهند.

او در ادامه از کشاورزان پنبه کار نیز درخواست کرد: تقاضای صندوق پنبه ایران از کشاورزان پنبه کار این است که محصول خود را به صورت نارس برداشت نکنند؛ همچنین در حین برداشت، به جای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، از کیسه‌های نخی و طبیعی استفاده کنند، زیرا الیاف پلاستیکی بیگانه در کارخانجات نخ ریسی مشکل ایجاد می‌کنند.

کاویانی درباره دلیل نارس برداشت کردن غوزه‌های پنبه توسط کشاورزان، ضمن بیان این که صرفه کشت پنبه برای کشاورزان کاهش یافته است، گفت: پنبه محصولی است که غوزه‌های آن طی دو تا سه مرحله رشد می‌کنند؛ یعنی از پایین تا بالای بوته، به مرور زمان غوزه‌ها رشد می‌کنند. کشاورزانی که برای برداشت محصول وارد مزارع می‌شوند، به منظور جلوگیری از هزینه چندباره برای برداشت محصول، در همان برداشت اول، غوزه‌های نیم رس بالای بوته را هم برداشت می‌کنند تا مجبور نشوند که دوباره هزینه برداشت بپردازند. این در حالی است که غوزه‌های نارس، کیفیت الیاف کارخانه‌های نساجی را کاهش می‌دهد.