ایسنا/گلستان دلایلی دست به دست هم داده تا از خودکفایی در تولید پنبه به وابستگی ۶۰ درصدی رسیده‌ایم، کارشناسان مهمترین راهکار بازگشت دوباره رونق پنبه را در گزارش ایسنا بررسی کرده‌اند.

پنبه از محصولات گرانبها و با ارزشی است که از نظر اقتصادی موقعیت خاصی در جهان امروز به دست آورده و از نظر احتیاج به انواع وسایل و لوازمی که از فرآورده‌های این گیاه تهیه می‌شود روز به روز بر اهمیت تولید و افزایش سطح زیر کشت آن افزوده می‌شود.

در بین گیاهان صنعتی، پنبه از موقعیت ویژه‌ای برخوردار است، این گیاه نه تنها با تولید الیاف در صدر مهم‌ترین گیاهان لیفی جای گرفته، بلکه از نظر غذایی بسیار حائز اهمیت بوده و در بازارهای جهانی جزء پنج دانه روغنی محسوب می‌شود.

کشت پنبه در کشور به دلایل مختلفی در سال‌های اخیر کاهش زیادی داشت است به همین دلیل کارشناسان و مسئولان حوزه صنعت پنبه روز گذشته در سومین همایش بین‌المللی دانش، صنعت و تجارت پنبه گردهم جمع شدند تا علل این موضوع را بررسی و راهکاری برای رونق دوباره صنعت پنبه در کشور بیابند.

فرصت را غنیمت شمرده و با تعدادی از کارشناسان این حوزه به گفت وگو پرداختیم.

عباس هاشمی مدیر کشاورزی کشت و صنعت ساوین در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گفت: در ۵۰ سال گذشته تولید پنبه ما سه برابر نیاز کارخانه‌های نخ‌ریسی و پنبه پاک‌کنی کشور بوده و دوسوم محصول خود را به دیگر کشورها صادر می‌کردیم اما امروز وضعیتی بالعکس داریم یعنی به نقطه‌ایی رسیدایم که تنها یک سوم نیاز داخل کشور را تولید و بیش از دو سوم پنبه مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر وارد می‌کنیم.

وی با بیان اینکه بخش کشاورزی کشور همگام با بخش صنعت رشد نکرده است، افزود: در طول این سال‌ها  نیاز کارخانه‌های پنبه رسی و پنبه پاک‌کنی کشور افزایش یافته اما تولید پنبه در داخل کشور کاهش یافته است.

عدم کشت مکانیزه مهمترین چالش صنعت پنبه کشور

هاشمی عدم کشت مکانیزه پنبه را یکی از چالش‌های مهم پیشروی کشاورزان پنبه کار کشور دانست و افزود: برداشت پنبه به روش سنتی نیازمند نیروی کارگری بالایی بوده و همین امر هزینه برداشت محصول را به شدت افزایش می‌دهد.

مدیر کشاورزی شرکت کشت و صنعت ساوین با بیان اینکه در یکی دو سال گذشته واردات  کمباین برداشت پنبه را داشتیم و به این روش بخشی از نیاز کشور تأمین شد، افزود: هنوز تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله داریم و باید کمباین‌های مکانیزه برداشت را در داخل کشور تولید و یا از دیگر کشورها وارد کنیم.

وی با توضیح اینکه شرکت ساوین بزرگترین مصرف‌کننده پنبه کشور بوده و سالانه ۲۰ هزار تن، معادل ۱۰ درصد مصرف پنبه  کشور را استفاده می‌کند، گفت: برداشت سنتی پنبه موجب وارد شدن الیاف غریبه (نخ گونی) در پنبه شده و به شدت کیفیت پنبه را کاهش می‌دهد زیرا این الیاف به راحتی در کارخانه‌های پنبه پاک کنی از پنبه جدا نشده و در نهایت باعث پارگی و کاهش کیفیت پارچه می‌شود.

هاشمی، رنگ طول الیاف، ضخامت، درصد رسیدگی و چسبندگی را از عوامل سنجش کیفیت پنبه برشمرد و افزود: متأسفانه پنبه ایرانی از نظر این موارد ضعیف است و مهمترین عامل ضعف آن مربوط به برداشت غیر مکانیزه و وارد شدن الیاف مصنوعی در پنبه است.

در تولید ارقام جدید تلاش بیشتری شود

مدیر کشاورزی شرکت کشت و صنعت ساوین با اشاره به اینکه باید در تولید ارقام جدید پنبه و بذرهای اصلاح شده  متناسب با اقلیم ایران تلاش بیشتری شود، افزود: واردات بذر  تا چند سال پیش ممنوع بود اما به تازگی واردات آن آزاد شده و امیدواریم این مسأله باعث فعال‌تر شدن بخش پژوهشگری و ایجاد رقابت در تولید ارقام باکیفیت‌تر شود.

وی کم‌آب بر بودن، مقاومت در برابر تنش‌های خشکی، قابل کشت در زمین‌های زراعی درجه دو و سه و حتی اراضی شور را از مزیت‌های کشت پنبه برشمرد و افزود: کشت پنبه با عملکرد پنج تن در هکتار تقریباً ۱۷۰ میلیون تومان برای کشاورزان درآمدزایی دارد و با تعامل بیشتر بین بخش صنعت و کشاورزی می‌توانیم عملکرد بیشتری را هم داشته باشیم.

رئیس هیأت مدیره صندوق پنبه ایران نیز در گفت‌و گو با خبرنگار ایسنا، خشکسالی و کاهش نزولات جوی را بزرگترین مسأله پیش روی کشاورزی کشور دانست و افزود: اگر نتوانیم با این مشکل مقابله کنیم نه تنها پنبه بلکه سایر محصولات کشاورزی کشور نیز با تهدیدجدی روبرو خواهند شد.

یکپارچه سازی اراضی کشاورزی انقلاب بزرگ در کشاورزی

اسدالله پاک سرشت با بیان اینکه ما باید خود را با اقلیم جدید سازگار کنیم، افزود: اصلاحات ارضی اشتباه بزرگی بود که هم رژیم گذشته و هم  در دولت جمهوری اسلامی اجرا شد، زیرا وقتی اراضی کشاورزی کوچک شود و کشاورز هم بنیه مالی قوی نداشته باشد، قادر نخواهد بود سرمایه‌گذاری کافی در کشت پنبه داشته باشد.

وی کوچک بودن واحدهای زراعی در کشور و کشت سنتی را دو چالش هم در کشت پنبه برشمرد و اضافه کرد: یکپارچه‌سازی اراضی هزینه‌های تمام شده آبیاری نوین را کاهش داده و علاوه بر آن امکان استفاده از دستگاه‌های پیشرفته مکانیزاسیون را در اراضی کشاورزی فراهم می‌کند.

آموزش حلقه مفقوده کشاورزان کوچک مقیاس

پاک‌سرشت با بیان اینکه به کشاورزان کوچک مقیاس ما آموزش کافی در حوزه آفت‌شناسی، تهیه زمین مناسب و سم پاشی به موقع  داده نشده است، گفت: زراعت پنبه نیاز به چند بار سم پاشی دارد و اگر زارع در مورد میزان دقیق استفاده سم و زمان مناسب سم پاشی اطلاع کافی نداشته باشد، محصول خوبی برداشت نکرده و هزینه زیادی را متحمل می‌شود.

رئیس هیأت مدیره صندوق پنبه ایران با اشاره به اینکه در دهه هشتاد علی رغم اینکه تولید پنبه کشور کفاف نیاز کشور را می‌داد، کارخانه‌داران نساجی اعمال نفوذ کرده و اقدام به وارد کردن پنبه کردند و با اینکار ضربه بزرگی به صنعت پنبه کشور وارد شد.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گرگان در سومین همایش بین‌المللی دانش، صنعت و تجارت پنبه که روز گذشته در گرگان برگزار شد با اشاره به اینکه استان گلستان روزگاری مهد تولید پنبه کشور بود و بیش از ۱۷۰ هزار هکتار پنبه در استان کشت می‌شد، گفت: به دلیل عدم توجه کافی به صنعت پنبه، سطح کشت پنبه استان نسبت به گذشته کاهش چشمگیری داشته است.

وی مجهز شدن به امکانات، تجهیزات و ماشین‌های به روز دنیا را شرط اقتصادی شدن تولید پنبه در داخل کشور دانست و افزود: اگر قیمت تمام شده پنبه در کشور را نتوانیم کاهش دهیم از بازار رقابت عقب خواهیم ماند.

ارز چند نرخی بلای جان تولید

وی با اشاره به اینکه تولید پنبه در داخل کشور با قیمت جهانی تناسب ندارد به همین دلیل استفاده از پنبه وارداتی برای کارخانه‌داران، سودآوری بیشتری دارد، اضافه کرد: هر زمان که در کشور با کمبود محصولی مواجه شدیم با کمک پول نفت و ارز چند نرخی بدون توجه به تولیدکنندگان اقدام به وارد کردن آن محصول کردیم و همین مسأله ضربه بزرگی را به همه تولیدکنندگان وارد می‌کند.

به گزارش ایسنا، در سال‌های اخیر به دلیل غفلت در صنعت پنبه کشت این محصول در کشور و به ویژه استان گلستان کاهش جدی داشته است در صورتی که طبق گفته محققان جهاد کشاورزی به دلیل شرایط جوی و درصد رطوبت خاک، استان گلستان ظرفیت تولید باکیفیت‌ترین پنبه دنیا را دارد.

بنا بر گزارش کارشناسان و مسئولان در سومین همایش بین‌المللی دانش، صنعت و تجارت پنبه در گرگان دادن یارانه به کشاورزان پنبه‌کار، جلوگیری از واردات بی رویه و قرار دادن تعرفه معقول برای واردات پنبه، کمک حمایتی دولت از پنبه کاران با کشت قراردادی و دادن یارانه و منحل شدن ارز چند نرخی می‌تواند بار دیگر رونق کشت پنبه را نه تنها به سرزمین طلای سفید که به سایر استان‌های مستعد کشت پنبه در کشور باز گرداند.

به گزارش ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی، «جبرئیل برادری» افزود: در حالی که در کشور حدود ۷۵ تا ۹۰ درصد آب موجود در هر استان به بخش کشاورزی تعلق دارد، اما در استان تهران کمتر از ۴۵ درصد از منابع آب موجود استان به بخش کشاورزی تخصیص می‌یابد.

وی تصریح کرد: از این رو جهاد کشاورزی استان تهران برنامه‌ریزی‌ها و اقداماتی برای بحث سازگاری با کم‌آبی و صرفه‌جویی در دستور کار قرار داده که از جمله آن می‌توان به اجرای روش‌های نوین آبیاری، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای و احداث کانال‌های آبیاری اشاره کرد.

به گفته این مقام مسوول، راهکارها و برنامه‌های تصویب شده با همکاری و هماهنگی بین جهاد کشاورزی و وزارت نیرو محقق شد و در این راستا تجدید و نوسازی اراضی سنتی و مدرن، انتقال آب با لوله و اصلاح و بهبود روش‌های سنتی آبیاری در دستور کار قرار گرفت.

وی اجرای عملیات آب و خاک در عرصه تشکل‌های کشاورزی، معرفی اقلام جدید با نیاز آبی کمتر و توسعه کشت حفاظتی را از دیگر برنامه‌ها خواند و گفت: اجرای این برنامه‌ها باعث حدود ۶۳۰ میلیون مترمکعب صرفه‌جویی سالانه در آب بخش کشاورزی می‌شود.

برادری راندمان آبیاری در کشور را ۴۶ درصد و راندمان آبیاری استان تهران را ۶۲ درصد اعلام و افزایش بهره‌وری آب کشاورزی را از اهداف مهم جهادکشاورزی استان تهران عنوان کرد.

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان تهران، میزان بهره‌وری آب در کشور را حدود ۱.۵ کیلوگرم تولید به ازای هر متر مکعب آب مصرفی دانست و گفت: این در حالی است که در تهران میزان بهره‌وری ۲.۰۳ کیلوگرم تولید به ازای هر متر مکعب آب مصرفی است.

وی به بحث مقابله با خشکسالی اشاره کرد و افزود: استفاده از آب‌های جایگزین مثل استفاده از پساب تصفیه‌خانه‌ها، مرمت و احیا قنوات و پوشش انهار را در دستور کار داریم.

به گزارش ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی، «حسین زینلی» سطح زیر کشت زعفران در سال جاری را ۱۲۳ هزار هکتار برآورد کرد و افزود: برای افزایش عملکرد تولید زعفران، علاوه بر توصیه به‌زارعی به کشاورزان، به دنبال حمایت‌های تسهیلاتی دولت از این زراعت هستیم.

مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: برای کمک به کشاورزان به منظور تهیه نهاده‌های کودی و تامین آب مورد نیاز در هر هکتار ۱۰ میلیون تومان تسهیلات نیاز است.

وی با بیان این که بر اثر ادامه تنش‌های غیرقابل کنترل مانند خشکسالی، سرمازدگی و کمبود آب، عملکرد تولید زعفران نسبت به سال ۱۳۹۹ حدود ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است، گفت: بهترین راهکار این است که با ساماندهی بازار و آموزش کشاورزان، بهره وری را در مزارع زعفران افزایش دهیم.

زینلی، میزان صادرات زعفران در سال گذشته را ۲۴۴ تن عنوان کرد و افزود: در هشت ماهه امسال ۱۵۰ تن زعفران از کشور صادر شده و بزودی به جای زعفران، اسانس و کروسین آن را استخراج و صادر می‌کنیم.

مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی درباره میزان مصرف داخلی زعفران گفت: مصرف داخلی زعفران تا سال گذشته ۸۰ تن بود، اما امسال پیش بینی می‌کنیم مصرف داخلی این محصول به دلیل افزایش قیمت به ۶۰ تن برسد.

وی درباره صادرات پیاز زعفران افزود: پیاز زعفران جزو گیاهان ممنوعه برای صادرات است و صادرات آن، قاچاق محسوب می‌شود.

به گزارش روز دوشنبه ایرنا از روابط عمومی و امور بین‌الملل این سازمان، علی نوید افزود: این طرح در زمینی به مساحت ۱۰ هزار متر مربع با ظرفیت تولید ۴۰۰ تن در سال اجرایی می شود.

وی گفت: برآورد زمان بهره‌برداری از این واحد تولیدی ۲۴ ماه است و با آغاز به کار آن برای ۲۵ نفر به‌ صورت مستقیم اشتغال‌زایی خواهد شد. ‌

نوید اضافه کرد: هدف از اجرای این طرح در محدوده خداآفرین، استحصال بذر و الیاف پنبه و کشت ارقام اصلاح‌ شده برای تولید محصولات باکیفیت است که با بهره‌برداری از آن نیاز تعدادی از واحدهای تولیدی منطقه نیز رفع خواهد شد.

به گزارش ایرنا، منطقه آزاد ارس با ۷۱ هزار و ۸۰۰ هکتار گستره در محدوده جلفا، ایری و سیه رود، نوردوز، خداآفرین و قلی بیگلو و داشتن سه گمرک شامل جلفا، نوردوز و خداآفرین از ظرفیت های خوبی برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی و رونق اقتصادی استان برخوردار است و به عنوان صنعتی ترین مناطق آزاد کشور مطرح بوده و در مسیر توسعه صادرات و تجارت با کشورهای منطقه گام برمی دارد.

این منطقه علاوه بر ایفای نقش صنعت آذربایجان شرقی، صادرات و واردات استان با داشتن دشت‌های وسیع حاصلخیز، قرار گرفتن در مجاورت رودخانه مرزی و پرآب ارس و ۵۰۰ هکتار اراضی کشت گلخانه ای، در تولیدات و صادرات محصولات این حوزه قطب اصلی کشور و در پیشانی استان قرار دارد و به عنوان یکی از بازیگران اصلی تامین امنیت غذایی پیشتازی می کند.

به گزارش ایرنا، در ۹ ماهه سال جاری ۷۵ هزار و ۶۸۰ میلیارد ریال سرمایه گذاری در منطقه آزاد ارس تحقق یافته است که میزان سرمایه‌گذاری خارجی با ۱۱ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۴۱ میلیون دلار رسیده است.‌

علی جواربلو در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینکه گرمسار در استان سمنان رتبه نخست تولید پنبه را دارد، بیان کرد: بهترین عملکرد محصول پنبه در استان چه از لحاظ کیفیت و چه کمیت متعلق به اراضی گرمسار است.

وی افزود: ورامین و بذرهای خارجی در زمره ارقامی است که بیشتر در گرمسار کشت می‌شود اما ساجدی، خورشید و دیگر ارقام مقاوم به خشکسالی و زود بازده نیز در سال‌های اخیر طرفداران خوبی در شهرستان گرمسار پیدا کرده است.

رئیس جهاد کشاورزی گرمسار با بیان اینکه پنبه یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی و زراعی در استان سمنان و شهرستان گرمسار بیان کرد: ۷۰۰ هکتار اراضی شهرستان گرمسار تحت کشت پنبه قرار گرفته است.

جورابلو با بیان اینکه دو هزار و ۱۰۰ تن محصول پنبه از مزارع گرمسار برداشت خواهد شد، گفت: برداشت محصول پنبه از مزارع شهرستان تا پایان بهمن ماه ادامه دارد.

به گزارش ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی، «نقی شعبانیان» در پنجاه و نهمین جلسه هفتگی طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت بر هوشمندسازی پروژه‌های منابع طبیعی تاکید کرد و افزود: پروژه‌ها و طرح‌های منابع طبیعی مانند طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت، طرح‌های بخش جنگل و آمایش سرزمین از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی بی‌بهره نخواهند بود.

معاون سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری اظهارداشت: سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در این مسیر از جمله در زمینه پنجره واحد مدیریت زمین و سامانه‌های پایش و رصد عرصه‌ها گام‌های خوبی برداشته است.

شعبانیان در مورد بحث اقتصاد دیجیتال در برنامه هفتم توسعه نیز گفت: ارزش‌های غیربازاری منابع طبیعی مانند تولید اکسیژن، جلوگیری از فرسایش خاک و رسوب گرد و غبار در برنامه‌های کلان اقتصادی ضعیف جلوه داده می‌شود.

وی خواستار آن شد که ارزش‌های غیربازاری جنگل‌ها، مراتع و بیابان‌ها در اقتصاد دیجیتالی در قالب برنامه هفتم توسعه لحاظ شود.

در این جلسه مشاور وزیر آموزش و پرورش ضمن معرفی ظرفیت‌های شبکه اجتماعی دانش‌آموزان (شاد) گفت: با توجه به حضور حدود ۱۲ میلیون دانش‌آموز کنشگر و فعال در فضای مجازی، می‌توانیم برای آنها به ویژه در مورد طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت، تولید محتوا کنیم.

«علی باقرزاده» احراز هویت، پیام‌رسان، ارتباط زنده صوتی و تصویری، کتابخانه، ویکی بین و ویدیو گردی را از خدمات شبکه اجتماعی شاد برشمرد و اذعان داشت: تمام محتواها به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می‌گیرد و از این رو فرصت استثنایی برای آموزش و مشارکت بوجود می‌آورد.

وی با بیان این که در این شبکه اجتماعی دانش‌آموزی تاکنون رویدادهای مختلفی پس از فراگیری کرونا برگزار شده است، تصریح کرد: رویداد مربوط به طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت را می‌توان از طریق این شبکه برگزار کرد.

مدیر شبکه اجتماعی دانش‌آموزان (شاد) ادامه داد: در این شبکه اجتماعی ۷.۵ میلیون گروه و کلاس داریم و ۳۰۰ هزار نفر به طور همزمان می‌توانند با هم ارتباط زنده تصویری برقرار کنند.

وی پایداری از آب و خاک، حفظ منابع طبیعی و اکوسستم‌ها و پایداری زمین را ماموریت انسان‌ها عنوان و تاکید کرد: این ماموریت و اجرای آن یک کلید دارد و آن آموزش و یادگیری است.

باقرزاده درباره اهمیت یادگیری و آموزش گفت: افرادی که یادگیری نمی‌کنند یا آسیب دیده، آسیب‌پذیر و یا آسیب‌رسان می‌شوند و خسارت‌های زیادی به جامعه وارد می‌کنند.

وی ادامه داد: وقتی یادگیری نمی‌کنیم به همان اندازه ممکن است منشا ایجاد تغییرات مضر در پیرامون خود از جمله در منابع طبیعی، آب، خاک و گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری باشیم.

مدیر شبکه اجتماعی دانش‌آموزان اضافه کرد: تمدن‌هایی که نتوانستند یاد بگیرند و حلقه‌های دوم و سوم یادگیری را برای خود ایجاد کنند، پایدار نماندند.

به گزارش ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی، «سید داوود میررحیمی» با اشاره به برگزاری رویداد ملی کارآفرینی و فناوری‌های نوین آموزشی، گفت: برگزاری رویداد ملی کارآفرینی و فناوری‌های نوین آموزشی در راستای توسعه کشور در همه حوزه‌های تخصصی در اسفند سال جاری برگزار خواهد شد.

رییس مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره) وزارت جهاد کشاورزی اظهارداشت: مرکز آموزشی عالی امام خمینی با همکاری مرکز نوآوری و فناوری‌های نوین ایندولند و باشگاه توسکانو نخستین رویداد ملی کارآفرینی و فناوری‌های نوین آموزشی را به مدت دو روز برگزار می‌کند که سرانجام ۱۰ تیم به مرحله نهایی خواهند رسید.

به گفته وی، پیش‌بینی می‌شود ۷۰ تا ۱۰۰ طرح در این رویداد شرکت کنند؛ البته ایده‌های خام موردپذیرش قرار نمی‌گیرد.

میررحیمی سامانه‌های آموزشی مبتنی بر VR و AR، متاورس، تولید و انتقال محتوا، پلتفرم‌های آموزشی دیجیتال، کاربرد هوش مصنوعی در آموزش و کاربرد بلاک چین در تولید محتوا را از عناوین نخستین رویداد ملی کارآفرینی و فناوری‌های نوین آموزشی عنوان کرد.

رییس مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره) وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اهمیت هوش مصنوعی در کشور، گفت: در نخستین رویداد ملی کارآفرینی و فناوری‌های نوین آموزشی کاربرد هوش مصنوعی در تولید محتوا، دستیار آموزشی و کنترل سناریوی آموزشی نوین بررسی خواهد شد.

میررحیمی یکی دیگر از اهداف برگزاری این رویداد را تشکیل زیست‌بوم نوآوری و فناوری‌های نوین آموزشی دانست و اظهار کرد: فناوری‌های نوین آموزشی با پیشرفت علم و فناوری یک فرصت جهانی بوده که توسعه پایدار جوامع را رقم می‌زنند.

وی با اشاره اینکه به دنبال شکل‌گیری شبکه‌ای از کارآفرینان را در این حوزه هستیم، یادآور شد: در کشور ما تاکنون به اکوسیستم نوآوری از این فناوری‌های نوین آموزشی پرداخته نشده و بنا داریم تا شرکت‌ها و استارتاپ‌های فعال در این حوزه را گرد هم آورده و شبکه‌ای از کارآفرینان را در این حوزه شکل دهیم.

رییس مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره) وزارت جهاد کشاورزی بابیان اینکه این زیست‌بوم را در تمام حوزه‌ها ازجمله صنعت، خدمات و کشاورزی شکل می‌دهیم، افزود: اگرچه حوزه فعالیت این مرکز آموزشی در بخش کشاورزی است، اما رویداد را فراتر از بحث کشاورزی دنبال می‌کنیم و صنعت و خدمات هم در این رویداد مورد توجه بوده است.

«محمداکرم هودیانی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه با اجرای طرح کشت قراردادی گندم تکلیف کشاورزان از همان ابتدا مشخص می‌شود، اظهار کرد: با اجرای این طرح، گندمکاران شهرستان با اطمینان خاطر بیشتری فرآیندکاری خود را دنبال می‌کنند که همین موضوع در نهایت موجب ارتقای کمی و کیفی سطح تولید این محصول راهبردی در مزارع سیستان و بلوچستان می‌شود.

وی با بیان اینکه اجرای طرح کشت قراردادی به دلیل تاثیر مثبتی که در زمینه ارتقای سطح کمی و کیفی تولید محصولات کشاورزی ایفا می‌کند، عامل مهمی در پایداری امنیت غذایی نیز به شمار می‌آید، افزود: امسال با افزایش ۱۵ درصدی تمامی سطوح گندم کشت شده این شهرستان زیر پوشش کشت قراردادی قرار گرفت.

مدیر جهادکشاورزی بمپور گفت: به منظور حمایت از کشاورزان از ابتدای فصل کشت بیش‌از ۶۰۰ تن بذر و بیش از یک‌هزار و ۸۰۰ تن انواع کودشیمیایی تأمین و در اختیار کشاورزان شهرستان بمپور قرار گرفته است.

وی ارقام قالب گندم کشت شده در شهرستان بمپور را سیروان، سیوند، مهرگان و افق عنوان کرد و افزود: در این کشت دغدغه هزینه تولید و فروش محصول را از کشاورز می‌گیرد و به او این اطمینان را می‌دهد دولت در زیان تولید با او شریک است و سود حاصل را هم برای خود کشاورز می‌خواهد.

به گزارش ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی، «شهرام نعیمی» با اشاره به اهمیت امنیت غذایی به عنوان اولویت درجه یک هر جامعه، عوامل خسارتزای زنده را یکی از بزرگترین تهدیدات امنیت غذایی عنوان کرد و افزود: عواملی مانند آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز که در مواردی می‌توانند کل محصول یک کشور را نابود کنند، طبق آمار سازمان خواربار و کشاورزی ملل، اکنون حدود ۴۰ درصد، یعنی نزدیک به نیمی از محصولات کشاورزی را از بین می‌برند و ضروری است که برای کمک به تامین امنیت غذایی، این عوامل مهار شوند.

وی اصلی‌ترین ماموریت موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور را طلایه‌داری حرکت در مسیر تامین امنیت غذایی با لحاظ کردن حفظ سلامت و ایمنی غذا و حراست از تنوع زیستی توصیف کرد و اظهارداشت: موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور حدود ۱۰۰ سال پیش و هم‌زمان با آغاز تحقیقات گیاه‌پزشکی در ایران شکل گرفت و به زودی بخشی از دستاوردها و فعالیت‌های این موسسه در یک قرن گذشته در مراسمی عرضه خواهد شد.

نعیمی با بیان این که موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور یکی از قدیمی‌ترین مؤسسات مادری تابعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) است، اظهار داشت: فعالیت‌های این موسسه در زیرمجموعه‌های مختلفی از جمله ۱۱ بخش ستادی و ۲۸ بخش گیاه‌پزشکی استانی در سرتاسر کشور در حال اجراست.

وی اجرای سیاست‌های ابلاغی سازمان تات، نیازسنجی و مسئله‌یابی در حوزه تحقیقات گیاهپزشکی، دستیابی به دانش فنی و انتقال دانش به مزارع و واحدهای ذی‌ربط، همکاری با دانشگاه‌ها، تهیه بانک اطلاعاتی گیاه‌پزشکی، همکاری با سازمان و معرفی آفت‌کش‌های جدید و کم‌خطر، تحقیق در زمینه شناسایی عوامل زیان‌آور در گیاهان، تحقیق در زمینه تکنیک‌های سمپاشی و تحقیق و به‌روزرسانی حدود مجاز باقی مانده آفت‌کش‌ها در محصولات و… را بخشی از مأموریت‌های این موسسه خواند.

رییس موسسه تحقیقات گیاه پزشکی با اشاره به این که در ایران نیز میزان خسارت آفات و بیماری‌ها به مزارع و باغات، حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد است، با تاکید بر لزوم مهار این عوامل خسارت‌زا برای تامین امنیت غذایی، مدیریت روش‌های مقابله با آفات را دارای ضرورت مضاعف عنوان کرد و افزود: استفاده نابجا و بی‌رویه از آفت‌کش‌های شیمیایی علاوه بر این که بر سلامت محصول نهایی اثر گذاشته و سلامت مصرف کننده را تهدید می‌کند، منجر به آلودگی محیط زیست نیز می‌شود و از همین رو بکارگیری روش‌های نوین و ترویج آن‌ها از مهم‌ترین برنامه‌های این موسسه است.

وی اجرای موفق طرح مدیریت تلفیقی محصول در شالیزارهای شمال را نمونه‌ای از توانمندی علمی و اجرایی محققان، مدیران و کشاورزان در بکارگیری روش‌های نوین و پیشرفته در تولید غذای سالم عنوان کرد و افزود: در این طرح بدون استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی، محصول برنج با کمترین خسارت تولید و به بازار عرضه شد.

نعیمی درباره چگونگی اجرای طرح تولید برنج سالم بدون استفاده از آفت‌کش شیمیایی، اظهار داشت: این برنامه ابتدا در دو مزرعه ۱۰ هکتاری به صورت پایلوت اجرا شد و با موفقیت‌آمیز بودن آن، در ۱۰۰ هکتار از شالیزارهای ۷ شهرستان استان مازندران، در دو نوبت کشت توسعه یافت.

وی افزود: در این روش که قرار است در فصل زراعی جدید در ۳ استان شمالی کشور گسترش یابد، بسته تلفیقی که علاوه بر مهار عوامل خسارت‌زای زنده مانند آفات و بیماری‌ها، به موضوعات دیگری مانند علف‌های هرز، مصرف آب، تولید نشا، زمان کاشت و… نیز می‌پردازد، به کشاورزان عرضه می‌شود و کارشناسان تات نیز بر نحوه اجرای آن نظارت می‌کنند.

رییس موسسه تحقیقات گیاه پزشکی با بیان اینکه استفاده از آفت‌کش‌های طبیعی مانند گونه‌هایی از زنبور یا حشرات دیگر، بخشی از این بسته تلفیقی است، تصریح کرد: علاوه بر گسترش و ترویج این روش در شالیزارها، برنامه‌هایی برای تولید خرما و مرکبات بدون بکارگیری مواد شیمیایی در دست بررسی است.

این مقام مسوول به آفت سن گندم اشاره کرد و با بیان این که سن‌زدگی نباید بیش از ۲ درصد شود، به تشریح فعالیت‌های موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی در این زمینه پرداخت و گفت: آفات و بیماری‌هایی هستند که اگر به شکل مطلوبی مدیریت نشوند، می‌توانند صد درصد محصول را نابود کنند و بارها چنین واقعه‌ای در نقاط مختلف جهان رخ داده و گاه موجب بروز قحطی شده است که ملخ خوارگی و سن‌زدگی از مهمترین آن‌ها به شمار می‌رود.

وی افزود: در کشور ما نظارت برای مهار کردن سن در حدود ۲.۵ میلیون هکتار از اراضی زراعی انجام می‌شود که با توجه به تنوع اقلیمی و تفاوت‌های آب و هوایی در نقاط مختلف، در اغلب مدت سال صورت می‌گیرد.

نعیمی با بیان این که گسترده‌ترین و رایج‌ترین روش مبارزه با سن گندم استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی است، تصریح کرد: برای مهار کردن سن، روش‌های بیولوژیک هم داریم، اما در هر حال کشاورز باید روش مبارزه با آفات را انتخاب کند که فعلا رایج‌ترین روش، استفاده از آفت‌کش شیمیایی است و ما و سایر بخش‌های تات موظفیم که تبعات منفی و آسیب‌های آن به محیط زیست یا سلامت محصول را به حداقل کاهش دهیم.

وی همچنین نظارت و بررسی انواع آفت‌کش‌های شیمیایی قبل و بعد از عرضه به بازار را از مأموریت‌های این موسسه خواند و گفت: آفت‌کش‌های شیمیایی چه در داخل کشور تولید شوند و چه از کشورهای دیگر وارد شوند، می‌باید مورد مطالعه قرار گیرند تا ضمن بالاترین اثر، کمترین آسیب را در پی داشته باشند.

رییس موسسه تحقیقاتی گیاه‌پزشکی، با بیان این که سازمان تات در زمینه دانش‌بنیان کردن کشاورزی پیشرو بوده و برای انتقال دانش به مزارع تلاش می‌کند، تصریح کرد: اساسا دانش‌بنیان کردن کشاورزی یکی از اولویت‌های کشور ماست و در این زمینه از هوش مصنوعی نیز استفاده می‌شود.

وی شناسایی به موقع آفات را یکی از موثرترین عوامل برای مهار آن و استفاده از هوش مصنوعی را در این زمینه ضروری دانست و گفت: به طور مثال اطلاع سریع از رشد و تکثیر سوسک سرخرطومی تنها راه مقابله با آن‌ها پیش از آسیب زدن به محصول است و در این زمینه لازم است که از هوش مصنوعی و دیگر تجهیزات شناسایی و تشخیص از راه دور استفاده شود.

نعیمی تصریح کرد: همکاری با بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان برای بهره گرفتن از هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های نوین جهت مقابله با آفات یکی از مهمترین بخش‌های برنامه ۴ ساله این موسسه است.

به گزارش ایرنا از شرکت مدیریت منابع آب ایران، عیسی بزرگ‌زاده کاهش مساحت زمین‌های کشاورزی را تهدیدی برای توسعه کشاورزی پایدار و تحقق اهداف سند ملی امنیت غذایی دانست و افزود: تکه‌تکه شدن اراضی کشاورزی یکی از مشکلات موجود در راه بقای تولید کشاورزی در کشور است.

وی ادامه داد: در حال حاضر ۷۳ درصد از اراضی کشاورزی زیر پنج هکتار هستند و در صورت ادامه این روند تا ۱۰ سال آینده بیش از ۹۰ درصد از زمین‌ها به زیر ۳ هکتار خواهد رسید.

سخنگوی طرح‌های ملی آب خاطرنشان کرد: ما از فقها و قانون‌گذار در این زمینه استمداد می‌طلبیم تا با اصلاح قانون ارث و ممانعت جدی از تقسیم زمین‌های هکتاری یا با رأی به یکپارچه شدن زمین‌های کوچک شده قبلی، به توسعه کشاورزی صنعتی و پایدار کمک کنند.

به گفته بزرگ‌زاده، این کار علاوه بر اینکه از برداشت‌های غیرمجاز آب جلوگیری می‌کند، با مدیریت بد مصرفی و پرمصرفی در بخش کشاورزی، می‌تواند در دستیابی به اهداف سند ملی امنیت غذایی کمک کند.

بر اساس این گزارش، و بنا بر قانون ارث، زمین کشاورزی که در مالکیت یک فرد است پس از فوت او، بین وارثان تقسیم می‌شود و نتیجه آن خردشدن اراضی کشاورزی هکتاری به قطعات کوچک‌تر است. این یعنی کاهش بهره‌وری زمین و عدم امکان توسعه کشاورزی مکانیزه چرا که زمین با این متراژ برای کشاورزی توجیه اقتصادی ندارد و به همین ترتیب، فضا برای تغییر کاربری به وجود می‌آید؛ در حالی که در بسیاری از کشورهای دنیا قانون ارث تحت هیچ شرایطی اجازه نمی‌دهد مساحت زمین‌های کشاورزی از حدی کمتر باشد؛ به‌طوری‌که می‌گویند سند زمین باید مشاع بوده و تولید ثابت باشد؛ در غیر این صورت به زمین‌های خالی، مالیات تعلق می‌گیرد که این مهم صاحبان زمین را مجبور کرده در فرایند تولیدی کشاورزی مشارکت داشته باشند.

اما قانون ارث در ایران‌زمین‌های کشاورزی را با آسیب‌های جدی مواجه کرده است، زیرا مطابق قانون ارث، وراث اجازه دارند زمین‌ها را تا ۲۰۰ متر نیز کوچک کنند.

قانون ارث در شرایط فعلی به ضرر کشاورزی است

این مسئله نه‌تنها در حوزه کشاورزی، موجب عدم توسعه کشاورزی صنعتی و مکانیزه می‌شود، بلکه در بخش کشاورزی گردشگری نیز آسیب‌های خود را دارد. چرا که گردشگری کشاورزی نیز نیازمند فضای باز و زمین‌های زیاد است و باید فرایند کاشت، داشت و برداشت و فروش محصول با تولید انبوه انجام شود که این امر در زمین‌های کوچک محقق نمی‌شود.

بر همین اساس و باتوجه‌به اینکه قانون ارث در شرایط فعلی به ضرر کشاورزی است، این قانون نیازمند اصلاح است؛ زیرا با اصلاح قوانین، در ابتدا زمین‌ها را حفظ کرده و پس از آن می‌توان در زمینه کشاورزی مکانیزه و پایدار برنامه‌ریزی کرد.

مکانیزاسیون و استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی موجب افزایش راندمان تولید و بهره‌وری، تحقق امنیت غذایی، تولید پایدار، جلوگیری از فرسایش خاک و توسعه کشاورزی صنعتی می‌شود و دستیابی به این اهداف با یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی محقق می‌شود.

کارشناسان معتقدند مهم‌ترین چالش یکپارچه‌سازی اراضی، قانون ارث و مسائل حقوقی است. وقتی یک ماشین یا یک کارخانه به وراث یک فرد به ارث می‌رسد، وراث همه آن ماشین یا خانه را به فروش می‌رسانند و سرمایه آن را تقسیم می‌کنند یا آن خانه و ماشین را مورداستفاده قرار می‌دهند؛ درحالی‌که این نحوه مواجه در خصوص زمین‌های کشاورزی کاملاً عکس بوده و منجر به چندتکه شدن زمین می‌شود.

بنابراین باید قانون‌گذار، قانون ارث را به نحوی بازنگری و اصلاح کند که مانع از خردشدن اراضی کشاورزی شود و به‌صورت یکپارچه، مانند یک ماشین یا خانه قابل‌استفاده و تولید باشد.

اکنون بیش از یک دهه از عمر تلاش دولت‌ها برای توقف روند کوچک‌شدن اراضی کشاورزی می‌گذرد، اما ازآنجاکه مسئله ریشه در قانون ارث دارد، قانونی که بدون همراهی فرا نهادهایی چون فرانهاد دین، هر سه قوه و شورای نگهبان امکان‌پذیر نیست، عملاً بدون نتیجه باقی‌مانده و قانون ارث همچنان زمین‌های کشاورزی را می‌بلعد.

فقها و قانون‌گذار به کمک توسعه کشاورزی پایدار بیایند

بنابراین گزارش، به گفته کارشناسان، قانون ارث مسئله‌ای نیست که تغییر آن در ید قدرت دولت باشد؛ چرا که مسئله‌ای شرعی [و قانونی] است و تا این قانون اصلاح نشود، نمی‌شود کاری برای ممانعت از خردشدن و کوچک‌سازی زمین‌های کشاورزی انجام داد.