مدیر کل صنایع نساجی وزارت صمت گفت: تقریبا از ۱۵۰ میلیون تن پنبه حدود ۱۰۰ میلیون تن واردات داریم و حدود ۵۰ میلیون تن تولید داخل که بیش از دو برابر تولید داخل مان را ما باید وارد کنیم.
سالانه 100 میلیون تن پنبه وارد می کنیمبه گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مشروح گفتگوی برنامه کالبد اقتصاد رادیو اقتصاد با موضوع صنعت نساجی با آقایان شاهین کاظمی نائب رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران و محسن گرجی مدیر کل صنایع نساجی وزارت صمت بدین شرح است:
آقای گرجی در ابتدا یک تصویری خیلی سریع اما کوتاه در ارتباط با میزان وابستگی صنعت نساجی به واردات بفرمایید؟
گرجی : واردات را ما در حوزه های مختلف صنعت بزرگ نساجی که بخش های مختلف دارد ، مواد اولیه مختلفی را استفاده می کند طبیعتا باید تفکیک کنیم، ولی اگر بخواهیم در دو حوزه اصلی ، پنبه در حوزه مواد طبیعی که الیاف پنبه کاربرد بالایی دارد تقریبا از 150 میلیون تن پنبه حدود 100میلیون تن را ما واردات داریم و حدود 50 میلیون تن تولید داخل داریم که بیش از دو برابر تولید داخل مان را ما بایستی که وارد کنیم . در حوزه پلی استر تولید داخل مان میزان مطلوبی است ولی باز هم ما نیاز به واردات داریم تقریبا هفته ای هفت هشت هزار تن ما مصرف داریم که از …
چند درصد از نیازمان وارداتی است؟
گرجی : حدود 30 درصد از نیاز ما بحث واردات است که آخرین مسیر و آخرین راه حلی که پیشنهاد شده است همین مسیر ارائه تلفیقی در بورس بوده است که خود طرح ، طرح خوبی بوده است مشابه آن را ما در صنایع دیگر داشتیم و توانسته بازار را کنترل کند ولی در حوزه عرضه پلی استر ظاهرا این به خوبی رعایت نشده و مسائلی را ایجاد کرده است که افزایش قیمت داشته باشد .
آقای کاظمی الان در این مواد اولیه پنبه که طبیعی و مصنوعی و پلی استر ها شما در تامین کدامش بیشتر مشکل دارید ؟
کاظمی : ما در زنجیره صنعت نساجی از مواد اولیه که همانطور که خودتان اشاره کردید از حوزه طبیعی و مصنوعی طبیعی مهم ترینش پنبه و مصنوعی مهم ترینش پلی استر، نیازمند واردات هستیم تا انتهای زنجیره . آمار ما نشان می دهد که در سال 1400 تقریبا یک میلیارد و 650 میلیون دلار ما ارزش واردات صنعت نساجی ما بوده است که قسمی از این در حوزه مواد اولیه بوده و قسمت خیلی زیادی از آن در حوزه پارچه بوده است .
یعنی فکر می کنید که ما در حوزه مواد اولیه باز هم مشکلاتمان بیشتر می شود ؟
کاظمی : احتمال دارد آمار دقیقی ندارم ولی بهرحال این اتفاقات جوی که اتفاق می افتد تاثیر مستقیمی روی منابع طبیعی ما می تواند بازی کند؛ ولی آمار مختلف می گویند حول و حوش 50 هزار تن را ما می توانیم بر مبنای تامین داخلی حساب کنیم . صد هزا رتن هم حداقل میزان تامین خارجی ما است. آمار ما می گوید که در سال گذشته تقریبا 90 هزار تن ما واردات پنبه را در سال گذشته داشتیم . این در حوزه پنبهدرحوزه پلی استر موضوع خیلی حادتر هست برای ما . از باب این که ما در حوزه پلی استر ادعای این را داریم که کشور نفتی هستیم صنایع پتروشیمی داریم و می توانیم نیاز داخل را تامین کنیم . در این مسئله ما در انتهای فصل بهار در 23 خرداد 1401 وزارت صمت دفتر معادن و فرآوری وزارت صمت نامه ای را ارسال می کند به کارگروه تنظیم بازار پتروشیمی و درخواست می کند که عرضه تلفیقی را ما شروع کنیم در حوزه پلی استر . ما بیش از 50 پلیمر را داریم که در بورس دارند عرضه می شوند از بین این 50 پلیمر، پلی استر را بعنوان اولین گزینه انتخاب می کنند که این وارد بحث ارز تلفیقی بشود زمانی که ما وارد ارز تلفیقی می شویم حتما یک بک گراندی وجود دارد یعنی اوضاع خوب نبوده که ما رفتیم سراغ این قضیه . ارزهایی که سال گذشته متوسط عرضه هفتگی شان حول و حوش 5 هزار تن بود و امسال نزدیک به هفت هزار تن شده بود در انتهای بهار این مصوبه می آید و باعث می شود که میزان سهم پتروشیمی داخل به عرضه هفتگی کاهش پیدا کند . سقف عرضه ارزش پیدا نکرد سهم پتروشیمی داخلی در این قضیه کاهش پیدا کرد . به محض این که ما متوجه این قضیه شدیم از اول تیرماه شروع کردیم نامه نگاری برای این قضیه و مطمئنا اولین جایی که با آن سر و کار داشتیم کارگروه تنظیم بازار پتروشیمی بود نامه های آنجا رد و بدل کردیم و آنجا به صراحت اعلام کردند که این درخواست وزارت صمت بوده و ما مجری بر بودیم .
آقای گرجی دوستان می گویند در نامه نگاری هایی که انجام دادند می گویند که وزارت صمت متقاضی این سازوکار بوده است . چرا ؟
گرجی : در دفتر نساجی و پوشاک که به نحوی متولی تسهیل گری حوزه نساجی و پوشاک است و تلاش دارد که این زنجیره تامین و زنجیره تولید را یکپارچه ببیند از مواد اولیه از اگر در پتروشیمی ها هست از تامین پنبه ، اگر که واردات خارج از کشور هست اگر که کاشت داخل کشور است این زنجیره باید قدم به قدم دیده شود؛ ریسندگی ها و بافندگی ها و در نهایت هم بحث تولید منسوج نهایی و تولید پوشاک نهایی . همت دفتر نساجی و پوشاک، معاونت عمومی وزارت صمت بر این هست که نهایتا ما تلاش مان بر این است که محصولی که به دست مصرف کننده نهایی می رسد بهترین کیفیت را داشته باشد .
الان شما با چه هدفی این ساز و کار را انتخاب کردید ؟
گرجی : بهرحال ارائه تلفیقی در بورس یک تجربه ای بوده که در بعضی از صنایع جواب داده است و در دفتر نساجی و پوشاک هم هر تصمیمی که گرفته می شود معمولا با مشورت انجمن ها ، اتحادیه ها است یعنی بعید است که تصمیم گرفته شود آنجا بدون تعامل و بدون رایزنی و بدون توافق نظر .
شما حضور داشتید در این تصمیم گیری ؟
کاظمی : اجازه بدهید من نکته ای عرض کنم . ما در بدنه وزارت صمت دفتر صنایع نساجی، معاونت صنایع عمومی متولی مستقیم ما هستند و جایی هستند که مشترک المنافع در این قضیه هستیم؛ ولی بخش های دیگری در وزارت صمت وجود دارد که این تصمیمات را می گیرد و بعدا ما خودمان در بخش های دیگر وزارت صمت متوجه این قضیه می شویم .آن زمانی که اتفاق افتاد ما خیلی پیگیری کردیم و صراحتا اعلام شد که دفتر معادن و فرآوری تصمیم گیر بوده است و خود دفتر اداره نساجی پیگیری ملغی کردن این قضیه بوده است یعنی دوستان با نامه نگاری که ما با ایشان انجام دادیم هم معاونت صنایع عمومی هم دفتر نساجی موافق این قضیه بودند .
مگه حوزه تخصصی شما نیست چرا حوزه معدن در این خصوص تصمیم گیری کند ؟
گرجی : حوزه پتروشیمی ما در حوزه نساجی آنچه که در ساختار هست معمولا از الیاف شروع می شود ؛ از الیاف تولید شده حالا این الیاف ممکن است که پنبه استحصال شده باشد …
بالاخره ارتباط مستقیم با صنعت حوزه وظایف شما داشته است؟
گرجی : عرض بنده این بود که خود این نگاه و عرضه تلفیقی یک مدل انجام شده و پاسخ گرفته شده بوده است در بعضی از صنایع من جمله فولاد که بازار را کنترل کرده است انجام این، ظاهرا به خوبی اتفاق نیفتاده است و حالا ظاهرا مجتمع پتروشیمی شهید تندگویان آن ظرفیت هفت هزار تایی که داشته را آن را کاهش داده است .
احتمالا چون در فولاد اجرا شده بوده و معاونت معدنی آن را پیگیری می کرده طبیعتا، این بخش را هم به معاونت معدنی واگذار کردند؛ حالا از این بگذریم وقتی که با این افزایش قیمت روبرو شده چرا این تصمیم اگر تصمیم اشتباهی بوده است و باید به مواد داخلی به صورت داخلی قیمت گذاری می شده ، وارداتی به صورت جدا نه این که با هم در عرضه تلفیقی قیمت این همه افزایش پیدا کند چرا این تصمیم ملغی نشده و تا الان باقی مانده است.؟
گرجی : ما اخیرا با دبیر محترم انجمن نساجی و سایر دوستان طرح موضوع کردیم جمع بندی کردیم بهرحال به این صورت نبوده است که وضعیت قبل هم همین طور که اشاره کردند آقای دکتر کاظمی به این صورت نبوده که وضعیت قبل هم وضعیت مطلوبی باشد ما باید یک برنامه ای و یک طرح کاملی داشته باشیم یا یک طرح خردمندانه ای داشته باشیم که اصل مسئله را بتوانیم حل کنیم تا این زنجیره روان می شود پیشنهادهایی را ما گرفتیم؛ در حال بررسی تعاملی هستیم با انجمن و به امیدخدا که این موضوع را با همکاری سایر دفاتر مرتبط صمت بزودی به جواب می رسیم.
فکر می کنید بزودی به جواب می رسید اگر این رویکردی که وزارت صمت دارد اجرا شود فکر می کنید مشکل حل شود ؟
کاظمی : ماده دو و سه قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار می گوید که تصمیمات باید با مشاورت ذینفعانشان در بخش خصوصی انجام شود . ما بعد از این که با این موضوع مواجه شدیم دیدیم پس این قانون اجرا نمی شود یعنی ما در جریان خبر قرار نمی گیریم بعد از این که عرضه می شود ما در جریان خبر قرار می گیریم ؛ ولی وقتی هم که در وزارت صمت از کسانی که مسئول کار ما هستند پیگیری می کردیم متوجه می شدیم که در خود وزارتخانه هم این هماهنگی به خوبی انجام نمی شد . ما مکاتباتمان آخرش به دفتر آقای دکتر مفتح واگذار می شد که آنجا هم جلسه ای را برای این قضیه برگزار نمی کردند ما شاید بیش از ده تا مکاتبه سر این قضیه داشتیم که خواستار برگزاری جلسات شدیم چون که هر هفته روزهای سه شنبه و چهارشنبه این پلیمر عرضه می شد هر هفته اگر 5-6 هزار تن این میزان افزایش قیمت را باید واحدهای تولیدی من متقبل می شدند ولی اینجا باید از واحدهای صنعت نساجی هم تشکر کنیم که با هماهنگی که داشتیم این قسمت خارجی را کسی خرید انجام نمی یداد به جهت نشان دادن اعتراض و در طی شش هفته ای که این اتفاق افتاد این خرید خارجی انجام نشد تا نشان بدهیم که ما اعتراض داریم به این قضیه و می خواهیم برگردیم به روش قبلی و حالا با انتصاب جدید دکتر گرجی به سمت مدیر کل این دفتر و قول همکاری که آقای دکتر برادران دادند امیدواریم این به صورت قانونی این موضوع برطرف شود چون اگر به صورت قانونی برطرف نشود دوباره این اتفاق می افتد .
اگر آقای گرجی گفتند بیفتد قاعدتا باید این مشکل حل شود ؟ (ارتباط تلفنی ) اقای مهدوی دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی مجری : میزان واردات در بحث مواد اولیه الیاف مصنوعی در صنعت نساجی آنچنان زیاد نیست اما اتخاذ این رویکرد باعث افزایش قیمت شده و مشکلاتی را ایجاد کرده است؟
مهدوی : من ابتدا عرض کنم که ریشه کجا بود . وزارت صمت یک نیت خیری داشت ، نیتش خیر بود ولی در عمل وقتی که همه مسائل دیده نشد دچار مشکل شد نیت این بود که مواد اولیه بیشتری را وزارت صمت بیاید در اختیار صنایع پایین دستی بخصوص نساجی قرار بدهد و این ها بتوانند با ظرفیت بیشتری کار کنند مشکل نداشته باشند . اما مسئله ای که وجود داشت ما در تندگویان یک چیزی حدود نزدیک 600 هزار تن ما تولید سالانه داریم در گرید نساجی و باطل و این که ما بیاییم با ده هزار تن بتوانیم یک تحولی ایجاد کنیم این غیرممکن بود لذا آمدند مثلا به تندگویان گفتند 6 هزار تن شما از داخل بده 300 تن از تلفیقی . وقتی شما از خارج می خواهی این را وارد کنی شما هزینه های حمل داری ، مشکلات دیگر داری و قیمت بالا می رود حداقل 50-60 درصد قیمت که بالا می رود این را وقتی با داخل جمع می کنی تقسیم بر دو می کنید قیمت می رود بالا و خریداران که همین عزیزانمان در صنعت نساجی بودند این کار را انجام ندادند.
این حساب و کتاب خیلی شفاف و ساده مشخص بوده است قاعدتا به نظر شما نباید در ابتدا در زمان تصمیم گیری به آن توجه می شد ؟
مهدوی : اجازه بدهید من واقعیت را روشن کنم از آن سمت بورس آمده و می گوید من جریمه هایی می گذارم حتی یک آیین نامه ای هم برای این نوشته شد توسط وزارت صمت و وزارت نفت و ما و این ها همه نشستیم . در آیین نامه گفتیم جریمه ندارد اگر تلفیقی آمد بورس گفت به من مربوط نیست من آیین نامه خودم را اجرا می کنم جریمه می گذارم بعد گفتم اگر جریمه می شود اگر گفتند دو ماه دیگر می آوریم و نشد آن تندگویان که می خواست وارد کند دچار جریمه می شود پس بگوییم سه ماه ؛ پس خریدار دیگر اصلا تمایل پیدا نکرد که بیاید همچنین چیزی را …. بعد هم یک چیز دیگر قرار شد با ( سلف؟ ) بفروشند هر مقدار خریدند تندگویان برود و وارد کند چون اصلا هیچی نخریدند 250 تن و صد تن یکی خرید و بعد آنها هم گفتند ما پشیمانیم و ما نمی خواهیم. ببینید اینجا در این گرید جواب نمی دهد من نمی گویم تلفیقی همه جا بد است شاید برادر ما از وزارت صمت متوجه باشد که ما در گذشته هم شازند اراک تو ای اچ را وارد می کرد و تلفیقی . الان هم ما توسط بخش خصوصی می خواهیم ظرف یکی دو هفته این کار را انجام بدهیم برای این که صنایع پایین دست در هیچی که داخل تولید می کنیم کفاف نمی دهد می آوریم مخلوطش می کنیم و می دهیم حتما هم می خرند چرا ؟ آن با این فرق میکند . شما وقتی 600 هزار تن اصلا ده هزار تن در مقابلش عددی نیست تندگویان هم از اول می گفت من ظرفیت را بالا بردم واقعا تندگویان دارد با تمام ظرفیت کار می کند پس در نتیجه این کار همه جوانبش دیده نشده بود و درست جواب نداد برای این گرید . بله الان دارم می گویم هم جواب می دهد و هم موفق می شویم اما در اینجا جواب نمی دهد برای این که آن کسی که می خواهد برای نساجی اش این را بخرد می گوید با این قیمتی که شما تلفیقی اصلا برای من نمی صرفد …
آنچه که از توضیحات شما و آقای مهدوی بر می آید کاملا مشخص است که این حساب و کتاب و آن میزان وارداتی با آن میزان تولید داخل اصلا هیچ همخوانی نداشته باشد اما بحث دیگرمان برویم در بحث مواد اولیه طبیعی ؟
کاظمی : ما جایی را داریم به اسم کارگروه تنظیم بازار مواد پتروشیمی دوستان ما از انجمن کارفرمایی پتروشیمی ، وزارت صمت ، بورس ، پتروشیمی همه این جا عضو هستند الا ما که مصرف کننده این قضیه هستیم. این مصوبات در کارگروه تنظیم بازار پتروشیمی تصویب می شود و بعد از این که تصویب می شود ما بعنوان ذینفع این قضیه از آن خبردار می شویم؛ همانطور که آقای مهدوی اشاره کردند یک تصمیم خوب بوده ولی به بدترین روش ممکن انجام شده است و این داستان سه ماهه و همه این ها آسیب هایی بوده که ما بلافاصله بعد از آن به کارگروه تنظیم بازار انتقال دادیم ولی ما عضوی آنجا نیستیم و نمی بینیم .
150ما اول در آمارها هم به آن پرداختیم الان هزار تن نیاز داریم که 100 هزار تن دارد وارد می شود و 50 هزار تن تولید داخل داریم در پنبه برنامه تان برای افزایش این تولید چیست آیا شما پیگیری کردید از وزارت جهاد و سایر دستگاهها ؟
گرجی : با یک مقدمه من به این بحث شما پاسخ دادم این که ما بهرحال زنجیره متنوع صنعت نساجی را باید بتوانیم با هم هماهنگ کنیم تا همزمان هم بحث اشتغال را رعایت کنیم و هم بحث تولید کننده مواد اولیه را مخصوصا در حوزه پنبه و هم مصرف کننده نهایی را . ما برای این که بتوانیم هماهنگی را یک هماهنگی حداکثری بکنیم در ماههای اخیر هماهنگ کردیم و با ظرفیت های موجود در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کانونی را راه اندازی می کنیم کانون هماهنگی دانش ، صنعت و بازار نساجی و پوشاک که آن کانون با توجه به این که ستاد جهش تولید هم در معاونت مستقر هست و دبیر ستاد معاون محترم علمی و فناوری ریاست جمهوری هستند او بتواند یک نقش فرانهادی و بالادستی را بتواند انجام دهد و این که راهبردها پخته شدن موضوعاتی که می خواهیم در آن قانون و قاعده و روالی را بگذاریم که این را خیلی مجدانه پیگیری کردیم تمام اتحادیه و انجمن های حوزه نساجی آنجا نماینده دارند . ولی راجع به بحث تولید پنبه فعالیت های متنوعی شده ، بحث های … پنبه یک موضوع است و خیلی از مسائل در حوزه های مواد اولیه رویکرد چندبعدی دارند یعنی وقتی ما از پنبه صحبت می کنیم پنبه همزمان بحث آب را دارد یعنی ما باید رویکرد آب را نسبت به پنبه بایستی داشته باشیم . رویکرد توجیه تولید برای کشاورز را دارد که آیا من به صورت کلی عرض می کنم که آیا کاشت پنبه برای کشاورز توجیه دارد از نگاه شخص کشاورز شما به موضوع نگاه کنید یا یکسری از تولیدات دیگر اگر این را شما روی کاغذ بیاورید می بینید که تولیدات دیگری وجود دارد که کشاورز در آن راحت تر است ، راحت می کارد ، راحت می فروشد بدون هیچ دغدغه ای و در کنار این بحث کیفیت نوع پنبه داخل است . یک کارهایی را وزارت محترم جهاد انجام داده است گونه های مختلف پنبه داخلی را … بحث هایی و قوانینی را داریم روی خود بذر داریم داخلی که بهرحال خیلی دستمان باز نیست برای این که بذر از خارج از کشور وارد شود . آنچه که کار انجام شده که دوستانمان در جهاد ، بذرهای مختلف و گونه های مختلف را رویش کار کردند بهترین گونه ها را انتخاب کردند و دارند کار می کنند .
