دستمال کاغذی یکی از پرمصرف ترین کالاهای بهداشتی سراسر جهان است که در انواع مختلف و به شکل بسیار گسترده ای تولید، عرضه و مصرف می گردد. در 14 اوت سال 1894 میلادی صاحب یک کارخانه کاغذ سازی آلمانی به نام گوت لوب کروم (Gottlob Krum) کاغذ بسیار نازکی را که برای نرم و لطیف شدن به گلسیرین آغشته شده بود، به عنوان اولین دستمال کاغذی به ثبت رساند. به دنبال اختراع دستمال کاغذی در آلمان، از سال 1924 شرکت آمریکایی کیمبرلی کلارک نیز دستمال کاغذی کلینکس را وارد بازار کرد که از سلولوز پنبه تولید شده بود. این محصول با استقبال چشمگیری مواجه شد. به طوری که در ایران دستمال کاغذی با نام کلینکس شناخته می شود.
پس از آن شرکت های مختلف اروپایی و آمرکایی اقدام به تولید دستمال کاغذی کرده و این محصول کم کم به یکی از پرمصرف ترین کالاها در سراسر جهان تبدیل شد.
طبق گزارشی که در سال 2018 منتشر شد، سرانه مصرف محصولات سلولزی در جهان 80 کیلوگرم در سال به ازای هر نفر می باشد که این خود بیانگر حجم بالای مصرف دستمال کاغذی در دنیاست.
در ادامه به شرح و بررسی روند تولید این کالای با اهمیت می پردازیم.
مراحل تولید دستمال کاغذی
مرحله 1) درختان ماده اصلی تشکیل دهنده دستمال کاغذی هستند. ابتدا پوست درختان برداشته شده و به لایه های نازکی تبدیل می شود. این لایه‌ها به قطعات چیپس مانند در اندازه های یکسان (حدود 1 در 4/1 اینچ) تبدیل می شوند.
مرحله 2 ) در حدود 50 تن از تکه چوب های تولید شده به همراه 10هزار گالن مواد شیمیایی پخت و پز ترکیب شده و به دوغاب تبدیل می شود. سپس دوغاب تولید شده به اجاق‌های فشار با ارتفاع حدود 18متر به نام دایجستر (هاضم) فرستاده می شوند.
مرحله 3 ) در فرایند چندین ساعته پخت مواد، بخش عمده ای از رطوبت چوب تبخیر شده و در نتیجه وزن مخلوط حدود 25 تن کاهش می یابد. این مخلوط ترکیبی از سلولز، فیبرها، لیگنین (الیاف چوب متصل به هم ) و دیگر مشتقات است.
مرحله 4 ) خمیر کاغذ تولید شده به داخل سیستم های شوینده چند مرحله ای فرستاده می شود که در این سیستم ها مواد لیگنین و مواد شیمیایی پخت و پز از خمیر برداشته می شوند. سپس مایعی موسوم به روغن سیاه از خمیر کاغذ جدا شده و به مرحله دیگری ارسال می شود .
مرحله 5 ) طی فرآیندی چند مرحله ای خمیر های شسته شده به همراه مواد سفید کننده گیاهی، رنگ های حاصل از فیبر را از بین می برند. لینگن باقی مانده رنگ کاغذ را به مرور زرد می کند و لازم است به رنگ سفید در آید تا کاغذی سفید رنگ را تولید کند.
مرحله 6 ) در این مرحله خمیر مجددا با آب ترکیب شده و مخلوطی حاصل می شود که از 5/99 درصد آب و 5/0 درصد فیبر تشکیل شده است. کاغذ های ذخیره شده به داخل صفحات مشبک افشانده می شوند. این عمل باعث چلانده شدن مقدار زیادی از آب می شود. این مرحله صفحه های مات شده‌ای به پهنای 18 فوت (5/5متر) را در با سرعت 6500 فوت (1981متر) در دقیقه تولید می کند.
مرحله 7 ) صفحات مات به داخل سیلندر‌هایی عظیم با نام یانکی درایر منتقل می شوند. این صفحات در سیلندرهای فوق فشرده و خشک شده و رطوبت نهایی آن ها به 5 درصد کاهش می یابد.
مرحله 8 ) در مرحله بعدی کاغذ ها کریپ می شوند. کریپ شدن فرایندی است که کاغذها را بسیار نرم کرده و به آن ها کمی حالت پرچین مانند می دهد. کاغذ ها در حین کریپ شدن، به وسیله تیغ های فلزی خراش داده می شوند. این عمل انعطاف پذیری کاغذها را افزایش می دهد اما در مقابل باعث کاهش قدرت و ضخامت آنها می شود. این فرآیند با سرعت یک مایل در دقیقه انجام شده و در انتهای آن کاغذ ها بر روی ریل های بزرگی پیچیده می شوند.
مرحله 9 ) در مرحله پایانی کاغذ ها بر روی ماشین های مبدل بارگذاری می شوند. پیچ های آن ها باز شده، بریده می شوند و مجددا به دور لوله های مقوایی نازک پیچیده می شوند. در نهایت کاغذ های پیچیده شده جهت تبدیل به محصول نهایی به کارخانه های برش و بسته بندی فرستاده می شوند.
دستمال کاغذی عموما در دو نوع جعبه ای و دستمال توالت تولید و عرضه می گردد.
دستمال کاغذی جعبه ای
برای تولید دستمال کاغذی جعبه ای علاوه بر خود کاغذ به جعبه و کارتن هم نیاز است. جعبه دستمال کاغذی از طرح فیلم و زینک تهیه شده و در ساخت آن از مقوای پشت طوسی استفاده می شود که بسته به سلیقه سفارش دهنده می تواند دارای طرح های مختلف باشد.
پس از آماده شدن جعبه ها کاغذ ها باید برش داده شوند. برای انجام این برش‌ها از دو نوع دستگاه مختلف استفاده می شود. نوع اول دستگاه تیغ و تا می باشد که به وسیله یک تیغ دوار کاغذ ها را در اندازه معینی برش می دهد. اندازه برش به قطر دورانی تیغ بستگی دارد و قابل تنظیم نیست.
نوع دیگر دستگاه برش دستگاه فول کات است که از یک انبر دوطرفه مجهز به تیغ برش استفاده می کند. در این دستگاه رول های کاغذ روی دو عدد رول باز‌کن قرار گرفته و در سمت دیگر با فشار هوا وارد محفظه برش می شوند. در این محفظه دو عدد تیغ برش به صورت مورب کاغذ را در ابعاد مشخصی برش داده و پس از تا کردن، آنها را در میز خروجی قرار می دهند. پس از انجام برش کاغذ ها داخل جعبه قرار گرفته و بسته بندی می شوند.
سرعت کار دستگاه فول کات بسیار بیشتر از دستگاه تیغ و تا بوده و همچنین دارای قابلیت تنظیم ابعاد نیز می باشد.
در سال های اخیر نوع دیگری از دستمال کاغذی نیز تولید شده که دستمال خانواده یا فلکسی نام دارد. فرآیند تولید این دستمال مشابه دستمال جعبه ای است. با این تفاوت که در پلاستیک های طراحی شده بسته بندی می شود.
دستمال توالت (دلسی)
دستمال توالت یا دلسی با توجه به نوع کاربرد معمولا به صورت 3 و یا 4 لایه تولید می شود. همچنین جهت افزایش سطح تماس، برجستگی هایی نیز بر روی سطح آن ایجاد می شود.
جهت تولید دستمال توالت، رول کاغذ بر روی یک دستگاه رول باز‌کن و سمت دیگر آن نیز بر روی یک رول مقوایی قرار می گیرد. تیغه های برش بسته به نوع استاندارد بر روی انتهای رول تنظیم می شوند. در حین باز شدن رول اصلی در یک سمت و جمع شدن رول بر روی لوله مقوایی، عملیات برش نیز انجام می شود.
پس از پایان عملیات برش دستمال ها به صورت 2، 4، 6 و یا 12 قلو و در کیسه های طرح دار نایلونی بسته بندی و جهت مصرف عرضه می گردند.
