پلاستیک نه تنها بلای جان محیط زیست شده بلکه طلای سفید خراسان شمالی را نیز با چالش مواجه کرده است بطوریکه جمع‌آوری وش پنبه با کیسه‌های پلاستیکی موجب نفوذ الیاف به نخ پنبه شده و ورشکستگی کارخانجات پنبه پاکنی و صنعت نساجی را در پی دارد.
به گزارش ایرنا، انباشت وش پنبه در کیسه های پلاستیکی به هنگام برداشت و جمع آوری آن و بستن کیسه ها با نخ های از همین جنس سبب شده است تا الیاف پلاستیکی به همراه پنبه وارد کارخانه ها و در نهایت وارد محلوج ها شده و کیفیت محصول تولیدی کارخانه های پنبه پاک کنی و نساجی را کاهش دهد.
تورمی که در این سال‌ها گریبانگیر جامعه شده قیمت کیسه های کتانی، پنبه ای، نخی و به نوعی طبیعی را افزایش داده و همین امر موجب شده است تا کشاورزان از کیسه های پلاستیکی که ارزانتر و در دسترس‌تر است استفاده کنند.
این در حالی است که وجود پلاستیک در بین الیاف پنبه موجب می شود تا کم کم کارخانجات نیز رغبت کمتری به خرید پنبه داخلی نشان دهند به طوری که هم اینک نیز بیشتر آنان ترجیح می دهند که پنبه وارداتی به ویژه پنبه قزاقستان را که با کیسه های کتانی تحویل داده می شود خریداری کنند این در حالی است که کیفیت پنبه این استان از نظر رنگ و طول الیاف بسیار مرغوب و مناسب است.
صاحبان کارخانه های پنبه پاک کنی خراسان شمالی نیز از اینکه استفاده از کیسه های پلاستیکی سبب کاهش کیفیت محلوج ها شده است از کشاورزان گلایه دارند و می گویند: محلوج های تولیدی شان به علت ناخالصی ها و وجود الیاف پلاستیکی مورد پسند کارخانه های ریسندگی نخواهند بود و این کارخانه ها به خرید محلوج های وارداتی راغب ترند.
کیسه های پلاستیکی و استفاده از نخ های پلاستیکی برای دوختن کیسه ها چالشی است که در سال های اخیر به جان صنعت پنبه افتاده است و این صنعت را رو به نابودی می برد این در حالی است که قیمت هر کیلوگرم وش پنبه در سال جاری بین ۲۷ تا ۲۹ هزار تومان است اما بهره برداران توجهی به کیفیت آینده محصول خود ندارند و با استفاده محصولات پلاستیکی مانع رشد و توسعه فعالیت کارخانجات ریسندگی خواهند شد.
محلوج‌های پنبه یا نخ‌های پلاستیکی
به گزارش خبرنگار ایرنا هم اینک قیمت هر کیسه پلاستیکی در سطح بازار بین ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان و گونی کتانی بین ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان است که بعضا کیسه های کتانی در سطح فروشگاه ها وجود نیز ندارد و برخی از کشاورزان گونی های کیلویی را خریداری و دور دوزی خواهند کرد که این امر نیز خود هزینه بر است.
افول صنایع نساجی
یکی از کارشناسان حوزه نساجی با بیان اینکه کشاورزان توجهی به محصول نهایی حاصل دسترنج خود ندارد گفت: متاسفانه بهره برداران در سال های اخیر با استفاده از کیسه های پلاستکی این صعنت را رو به نابودی برده اند اما باز هم این روند ادامه دارد این در حالی است که زیر بنای صنعت نساجی پنبه تشکیل می دهد.
وحید رحیمی افزود: کارخانجات ریسندگی که مسوول استفاده نهایی از وش پنبه هستند به کیفیت محصول بسیار اهمیت می دهند چرا که باید محصولات پنبه ای با کیفیت تولید تا بتوانند در بازار رقابت کنند، در سال های اخیر صنعت پارچه از تنوع زیادی برخوردار بوده است و صنعتگران در این حوزه باید توجه ویژه ای به کیفیت محصول داشته باشند تا بتوانند با کارخانجات سایر کشور ها نیز رقابت کنند.
وی اظهار داشت: در سال های اخیر پنبه از کشورهای مختلف وارد کارخانجات پنبه و کارخانجات ریسندگی شده در حالی است که ظرفیت و پتانسیل تولید وش پنبه در کشور و به خصوص این استان وجود دارد اما تنها سهل انگاری ساده از سوی کشاورزان در استفاده از کیسه های پلاستیکی آینده این صنعت را دچار چالش کرده است.
وی به کشت قراردادی اشاره ای کرد و افزود: در ۲ سال اخیر کشت قرار دادی برای پنبه در این استان اجرایی شده است که در این نوع کشت صنایع با بهره برداران ارتباط نزدیکی دارند؛ در این طرح کارشناسان صنایع در مراحل کاشت و داشت کشاورزان را حمایت می کنند از آنان می خواهیم که در این رابطه نیز اطلاع رسانی داشته باشند و همچنین برای فرهنگ سازی باید کیسه های مناسب در اختیارشان بگذارنند.
رحیمی اظهار داشت: کیسه های پلاستکی که با وش پنبه وارد کارخانه ها می شود باعث پایین آمدن کیفیت خواهد شد کارخانه ها در زمان آغاز قرارداد باید این قشر را برای استفاده از کیسه های کتانی و طبیعی توجیه کنند تا محصول نهایی صنایع با ناخالصی همراه نشود.
وی اظهار داشت: الیاف پلاستیکی در درون محلوج ها وارد چرخه ریسندگی می شود سبب کاهش کیفت پارچه های تولیدی می شود زیرا پلاستیک پس از رنگ آمیزی با شست و شو رنگ را پس می دهد و همچنین باعث شکسته شدن سوزن ها نیز خواهد شد.
وی اظهار داشت: کیفیت پنبه‌های وارداتی دارای خلوص بیشتری است اما پنبه‌های تولیدی استان به علت رعایت نشدن برخی موارد توسط کشاورزان، ناخالصی‌هایی دارد که این ناخالصی‌ها سبب آسیب رساندن به تجهیزات حساس کارخانه‌های ریسندگی میشود به همین سبب کارخانه‌های ریسندگی ترجیح می‌دهند پنبه‌های وارداتی را خریداری کنند.
گرانی هزینه تولید
مشاور اتاق صنعت، معدن و بازرگانی بجنورد در حوزه کشاورزی و عضو انجمن خبرگان کشاورزی خراسان شمالی به هزینه های بالای تولید اشاره کرد و گفت: متاسفانه در سال های اخیر هزینه های تولید در بخش کشاورزی از جمله خرید بذر، سم، کود، امکانات بسته بندی شامل کیسه و جعبه های جمع آوری محصول چندین برابر افزایش یافته است که بهره برداران به ناچار از محصولات با قیمت پایین تر استفاده می کنند.
کاووس شادلو افزود: هم اینک پنبه کاران استان نیز به دلیل قیمت بالای کیسه های طبیعی پنبه ایٰ و کتانی و کمبود و در دسترس نبودن آن از کیسه های پلاستیکی استفاده خواهند کرد.
وی بر حمایت از قشر کشاورز تاکید کرد و گفت: متاسفانه هم اینک کشاورزی از حالت اقتصادی و حتی معیشتی خارج شده است و این قشر تولید کننده با سختی زندگی را می گذرانند که باید توسط دستگاه های مربوط، شرکت ها، بانک ها و کارخانجات مورد حمایت قرار گیرند.
شادلو اظهار داشت: بعضا برخی از شرکت ها که در زمان کاشت و برداشت کشاورزان را در تامین انواع سم، بذر، کود و یا تجهیزات دیگری مورد حمایت قرار می دهند در پایان از آنان حتی سود بانکی بالایی را دریافت خواهند کرد که این امر چالشی برای بخش تولید است.
وی با بیان اینکه هزینه تولید حتی از فروش پیشی گرفته است افزود: قشر تولید کننده به ناچار به سمت بسته بندی ارزان تر می رود که در نهایت مشکلاتی برای این حوزه ایجاد می کند.
شادلو در خصوص استفاده از کیسه های پلاستکی در جمع آوری وش پنبه نیز گفت: پنبه کاران به علت قیمت مناسب کیسه پلاستکی در برابر کیسه پنبه ای از این کیسه استفاده می کنند.
وی با بیان اینکه در جمع آوری وش پنبه باید از کیسه های طبیعی از جمله پنبه ای، نخی و کتانی استفاده شود افزود: از نظر بهداشت و کیفیت نهایی محصول کیسه پنبه ای برای جمع آوری این محصول مناسب است و همچنین آلودگی شیمیایی نیز ندارد.
تحویل گونی پنبه ای به کشاورزان
مسوول شرکت تولید پنبه در مانه و سملقان با بیان اینکه در راستای فرهنگ سازی و ترویج استفاده از کیسه های طبیعی گفت: کشاورزانی که محصول خود را به این شرکت تحویل می دهند گونی های پنبه ای نیز دریافت می کنند.
یعقوب اصغر زاده افزود: استفاده از کیسه های پلاستیکی در کارخانه های نساجی باعث می شود که بخش هایی از پارچه به خود رنگ نگیرد و همچنین سوزن های نساجی بشکند.
وی کاهش کیفیت محصول نهایی را از مهم ترین چالش در استفاده کیسه های پلاستیکی عنوان کرد و گفت: تعدادی نیرو در این شرکت امسال اضافه کرده ایم تا باقی مانده کیسه های پلاستیکی و نخ ها را از میان وش پنبه خارج کنند.
کیسه پلاستیکی چالش صنایع نساجی
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی ضمن گلایه از بهره برداران در استفاده از کیسه های پلاستیکی در جمع آوری محصول پنبه گفت: متاسفانه این امر به یک عادت برای کشاورزان تبدیل شده است که صنایع نساجی را با چالش مواجه خواهد کرد.
پژمان شهابی در گفت و گو با ایرنا بهترین نوع کیسه برای جمع آوری وش پنبه را کتان دانست و افزود: کیسه های این محصول باید از جنس خودش باشد چرا که بعضا در تخلیه بخش های از کیسه و نخ هایی که برای دوخت آن استفاده شده است باقی می ماند که به محلوج مخلوط خواهد شد و کیفیت محصول صنعت نساجی را کاهش خواهد داد.
وی با بیان اینکه پنبه از محصولات مهم و راهبردی خراسان شمالی است که به لحاظ طول الیاف و رنگ از مرغوبیت بالایی برخوردار است افزود: نباید با سهل انگاری باعث پایین آمدن کیفیت این محصول بشویم بلکه باید تلاش کنیم هرساله به کیفیت آن بیفزاییم.
شهابی با بیان اینکه بیشتر صنایع نساجی علاقه مند به تحویل پنبه های از کشور قزاقزستان هستند افزود: جنس کیسه های پنبه های وارداتی کتانی است که این امر باعث استقبال صنایع خواهد شد همچنین تمامی مراحل جمع آوری این محصول به صورت مکانیزه انجام خواهد شد.
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: در سال جاری وش سه هزار و ۳۵۰ هکتار که شامل بیش از ۱۰ هزار تن محصول می شود از پنبه‌زارهای این استان توسط کارخانجات پنبه پاک کنی قراردادی خریداری شد، قیمت وش پنبه امسال بین ۲۷ تا ۲۹ هزار تومان است.
شهابی اظهار داشت: در اجرای کشت قراردادی پنبه در استان، تامین کود و نهاده های مورد نیاز، آموزش های ترویجی، ارائه خدمات فنی و خرید محصول برداشت شده توسط کارخانه طرف قرارداد، تامین و به پنبه کار ارایه شد از صنایع می خواهیم که کیسه های مناسب در اختیار بهره برداران قرار دهند.
وی گفت: به لحاظ تجاری نیز در سال جاری بازرگانی و خرید و فروش پنبه از رونق خوبی برخوردار بوده که باعث افزایش بهره روی و تولید این محصول شده است.
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی به اقداماتی که برای بالا بردن کیفیت پنبه استان انجام شده است اشاره کرد و افزود: ارقام اصلاح شده زودرس این محصول از جمله رقم ساجدی به بهره برداران معرفی کردیم که علاوه بر مزایای برداشت زود هنگام باعث بالا بردن کیفیت این نهایی این محصول نیز خواهد شد.
شهابی اظهار داشت: در چند سال اخیر با برنامه های ترویجی کشاورزان را نسبت به ارقام اصلاح شده، زودرس و مقاوم به سرما توصیه می کردیم که بهره برداران نسبت به کشت ارقام در سطح مزارع کوچک به طور آزمایشی اقدام می کردند اما، در سال گذشته سطح زیر کشت رقم ساجدی گسترش یافت.
وی اظهار داشت: محصول رقم ساجدی در پنبه زارهای این استان از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است، به دلیل اینکه محصول زودهنگام برداشت می شود گیاه سبز است وش پنبه سفید و تمیز است، همراه محصول خار و خاشاکی وجود ندارد.
وی در ادامه با بیان اینکه سال زراعی گذشته در سطح ۹ هزار هکتار از کشتزارهای استان پنبه کشت شده بود گفت: پیش بیینی می شود از این سطح ۲۷ هزار تن وش پنبه برداشت شود.
شهابی میانگین تولید محصول وش پنبه در هر یک هکتار را سه تن دانست و اظهار داشت: پارسال از پنبه زارهای استان ۱۷ هزار تن وش پنبه از سطح هفت هزار و ۴۰۰ هکتار برداشت شده بود.
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: شهرستان های مانه و سملقان، اسفراین، جاجرم، بجنورد و راز و جرگلان از مناطق پنبه‌کاری استان است که مانه و سملقان با سطح بیش از پنج هزار هکتار معادل ۷۵ درصد تولید این محصول را در استان دارد.
وی یکی از علت های افزایش تولید در واحد سطح را استفاده از بذور اصلاح شده دانست و افزود: در سال های اخیر ضریب نفوذ بذور اصلاح‌شده پنبه در سطح استان افزایش یافت.
شهابی اظهار داشت: توزیع مناسب نهاده بذر و سموم مورد یناز، توسعه کشت مکانیزه، ایجاد سایت‌های آموزشی و ترویجی تغذیه‌ای، کاربرد هورمون‌های تنظیم‌کننده رشد در مزارع استان، تشکیل شبکه های مراقب و پیش آگاهی در خصوص کنترل به‌موقع با عوامل خسارت زای پنبه استان، اجرای مزارع مقایسه‌ای p.v.s پنبه در مناطق مختلف جغرافیایی استان. مقایسه پنج رقم زودرس و متوسط رس داخلی و خارجی از جمله اقدمات انجام شده است.
وی گفت: بیشتر مزارع این استان زیر کشت ارقامی از قبیل خرداد، ساجدی، کاشمر، ارمغان، لیدر، مای و گلستان، رقم ورامین است.
وی اظهار داشت: در استان هشت کارخانه پنبه‌پاک‌کنی دایر است، یک کارخانه در شهرستان اسفراین و سه کارخانه در بجنورد و چهار کارخانه در شهرستان مانه و سملقان مشغول به کار هستند که ظرفیت وش و استحصال محلوج این کارخانجات از هزار و ۳۰۰ تا ۱۰ هزار تن است.
خراسان شمالی ۳۴۴ هزار هکتار عرصه کشاورزی دارد که از این میزان ۳۰۰ هزار هکتار زراعی و مابقی باغی است و بیش از ۸۰ هزار بهره بردار بخش کشاورزی در این حوزه فعالیت می کنند. بیشترین شاغلان استان در بخش کشاورزی اشتغال دارند.
حدود ۴۴ درصد از جمعیت این استان در روستاها سکونت دارند و ۳۷ تا ۴۲ درصد اشتغال این استان در حوزه کشاورزی است.
