بهشهر- سطح پنبه زارهای مازندران هر سال به دلیل خشکسالی و نبود بارندگی مناسب آب می رود و کمتر از سال های قبل می شود.

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: مازندران از دهه ۵۰ تا ۸۰ قطب تولید پنبه در کشور به شمار و سطح پنبه زارهای آن از ۲۰ هزار هکتار فراتر می‌رفت اما به دلیل سیاست‌های اعمال شده، تعطیلی کارخانجات، نبود حمایت کافی هر سال سطح پنبه زارهای استان کم و کمتر شده است.

طی سال‌های اخیر افزایش قیمت خرید پنبه سبب ترغیب کشاورزان برای پنبه کاری شد و پارسال و امسال سطح پنبه زارها از ۶۰۰ هکتار فراتر رفت. در حال حاضر رقم‌هایی نظیر لطیف، سفید، گلستان، مای در مزارع استان کشت می‌شود و کشت رقم‌های خارجی پنبه نیز از امسال آغاز شده است.

صادرات پنبه از دهه ۸۰ به بعد متوقف شده چراکه میزان تولید نیازهای داخلی را تأمین نمی‌کند و برای تأمین مایحتاج بخشی از پنبه مورد نیاز نیز وارد می‌شود.

شرق مازندران و شهرستان‌های بهشهر و گلوگاه بیشترین سطح پنبه زارهای استان را تشکیل می‌دهند و به تاکید کارشناسان، روش‌های مختلفی از جمله کشت نشایی برای کاهش مصرف آب در بین زارعان ترویج شده است.

از بین رقم‌های پنبه، پنبه مای ۹۰ روزه و زودرس بوده و کشاورزان می‌توانند در قالب چندچین آن را برداشت کنند.

محمدی کشاورز شرق مازندرانی که در مزرعه اش اقدام به کشت پنبه کرده است، می‌گوید به دلیل کمبود آب، بخشی از شالیزارها را به زیر کشت پنبه برده ام.

پنبه زارهای مازندران هرسال آب می رود/ رد خشکی بر طلای سفید

وی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه مصرف آب در پنبه نشایی کم است، عدم حمایت از کشاورزان وتامین نشدن ارقام مناسب را از جمله نیازها ذکر کرد و گفت: لازم از زارعان این بخش حمایت‌های ویژه صورت گیرد.

عدم حمایت از کشاورزان و تأمین نشدن ارقام مناسب را از جمله نیازها ذکر کرد که لازم از زارعان این بخش حمایت‌های ویژه صورت گیرد
وی عدم فعالیت کارخانه‌های نساجی و پایین بودن قیمت وش طی سال‌های قبل را دلیل عدم استقبال کشاورزان برای کشت پنبه ذکر کرد.

کاهش سطح پنبه زارها و نبود حمایت کافی سبب شده تا طی سال‌های اخیر برخی کارخانه‌های پنبه پاک کنی تعطیل و غیرفعال شود و برنامه ریزی برای توسعه کشت می‌تواند چرخ زنگ زده این صنایع را رونق بخشد.

به تاکید کارشناسان، ترغیب کشت پنبه در اراضی شرق استان می‌تواند کشاورزان را از استرس خشکسالی که هرسال مزارع آنان را درگیر می‌کند، رهایی بخشد.

نبض صنایع با طلای سفید

یک کارشناس حوزه صنایع نساجی با بیان اینکه نبض صنایع نساجی با ضربان کشت طلای سفید و پنبه می تپد، اظهار داشت: در سال‌های اخیر شاهد خواب چرخ برخی صنایع از جمله نساجی هستیم.

محمد وفایی با بیان اینکه در دهه‌های نه چندان دور چرخ صنایع نساجی در استان رونق داشت، وجود پنبه زارها و تولید وش را در رونق این صنایع مهم دانست و گفت: کاهش سطح پنبه سبب شده تا بسیاری از واحدهای مرتبط به نساجی غیرفعال و یا تعطیل شود.

وی با اشاره به اینکه افزایش چند برابری قیمت پنبه نسبت به سال‌های قبل می‌تواند در ترغیب کشاورزان برای کشت نقش بسزایی داشته باشد، گفت: طی سال‌های قبل قیمت‌های پایین سبب شده بود تا اقبالی برای کشت پنبه نشود.

وی توسعه کشت پنبه را به نفع صنایع استان و جلوگیری از خروج ارز دانست و گفت: باید موانع فراروی تولید پنبه را حل کرد و توسعه مکانیزاسیون و استفاده از ارقام جدید و زودرس می‌تواند نبض این صنعت را به تپش درآورد.

بخشی از پنبه زارها خشک شد

مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران گفت: به دلیل خشکسالی بخشی از سطح کشت پنبه شامل ۱۷۰ هکتار از چرخه تولید خارج شده است.

خلیل حقیقی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه سطح کشت پنبه نسبت به سال قبل در استان رشد نداشته است، دلیل آن را ناشی از آسیب خشکسالی به مزارع دانست و گفت: بخشی از پنبه زارها به دلیل خشکسالی از چرخه تولید خارج شده است.

پنبه زارهای مازندران هرسال آب می رود/ رد خشکی بر طلای سفید

وی با بیان اینکه کشت پنبه در ۸۰۰ هکتار از مزارع استان انجام شد، گفت: به دلیل خشکسالی ۱۷۰ هکتار از مزارع از چرخه خارج شد و سطح کشت باقی مانده ۶۳۰ هکتار است.

وی با عنوان اینکه ۹۵ درصد پنبه در استان بهشهر و ۱۰ درصد گلوگاه کشت می‌شود، افزود: سال قبل سطح کشت پنبه در استان ۶۴۵ هکتار بود و امسال به دلیل خشکسالی شاهد کاهش سطح کشت نیز هستیم.

حقیقی با اشاره به برداشت پنبه از دیمزارهای استان گفت: پیش بینی می‌شود میزان تولید بین هزار و ۵۰۰ تا ۱۶۰۰ تن وش برداشت شود.

مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران سهمیه ابلاغی از سوی وزارتخانه را برای کشت پنبه در استان ۸۰۰ هکتار بیان کرد و گفت: به دلیل وقوع خشکسالی و محدودیت منابع آبی، بخشی از مزارع دچار آسیب شدند زیرا باران مناسبی نداشتیم.

افزایش مراکز خرید، به صرفه بودن و تناوب قرار گرفتن با غلات، استفاده از شیوه پرورش نشاء و رفع موانع سبب می‌شود تا کشت پنبه در مازندران رونق گیرد و به سال‌های اوج آن در دهه‌های قبل از ۸۰ برگردد.

مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران گفت: پیش بینی می‌شود امسال یک هزار و ۵۰۰ تا یک هزار و ۶۰۰ تن وش پنبه از مزارع استان برداشت شود.
پیش‌بینی برداشت 1600 تن پنبه در مازندران

خلیل حقیقی در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در ساری با بیان اینکه بخشی از مزارع پنبه مازندران به دلیل کم آبی زیرکشت نرفت گفت: ۱۷۰هکتار از پنبه‌زار‌های مازندران امسال به دلیل خشکسالی از چرخه تولید خارج شده است.

وی افزود:۸۰۰ هکتار از مزارع استان امسال زیر کشت پنبه رفته بود، اما به دلیل خشکسالی ۱۷۰هکتار از چرخه خارج و محصول ۶۳۰هکتار در حال برداشت است.

حقیقی اظهار کرد: پیش بینی می‌شود امسال یک هزار و ۵۰۰ تا یک هزار و ۶۰۰ تن وش پنبه از مزارع استان برداشت شود.

مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران افزود:کشت محصولات آب بری مانند برنج، تبدیل مزارع پنبه به باغ و ویلا از جمله دلایل کاهش سطح زیر کشت پنبه در استان است.

این مسؤول خاطرنشان کرد: افزایش قیمت وش پنبه و کمبود منابع آبی در شرق استان سبب شد برخی کشاورزان دوباره به کشت پنبه روی بیاورند، اما کاهش بارندگی و خشکسالی مانعی برای جوانه زدن امید در دل پنبه‌کاران شد.

بافت اولین نمونه از مخمل هفت رنگ بعد از دوره صفوی، در گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری انجام شد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، روح الله دهقانی مجری طرح احیا مخمل هفت رنگ صفوی گفت: بی شک نساجی نخستین صنعت نیست ولی با جرأت و به صراحت می‌توان گفت یکی از صنایع بسیار قدیمی است و آنچه قطعی به نظر می‌رسد؛ انسان نخستین بعد از آشنایی با شکار و کشاورزی که وسیله‌های تأمین معاش بوده، ابتدا به سرپناهی برای مصون ماندن از صدمه موجودات دیگر و پس از آن به صرافت تهیه وسایلی برای محافظت از بدن خود در برابر سرما و گرما افتاده و هرچند پوشش‌های اولیه انسان از برگ درختان و پوست حیوانات تجاوز نمی‌کرده ولی طبعاً در رهگذر سال‌ها، بافت پارچه و دوختن لباس از آن‌ها به صورت یک صنعت در جوامع بدوی متجلی شد.

او افزود: مخمل‌بافی تولید پارچه‌ای است ابریشمی که نقش آن توسط پرزهای ریز و ظریفی که بر سطح پارچه قرار می‌گیرد ایجاد می‌شود، مخمل‌بافی در ایران از سابقه‌ای طولانی برخوردار است و آثاری زیبا در موزه‌های ایران و جهان از بافته‌های قدیمی این هنر وجود دارد.

به گفته این هنرمند، مخمل‌بافی در کنار زری‌بافی دو تجلی منحصر به فرد و بسیار تکنیکی از بافته‌های دستگاهی ایران به شمار می‌روند که در عین حال به لحاظ شیوه اجرا و نوع محصول به کلی با یکدیگر متفاوت‌اند.

دهقانی با اشاره به اینکه انتقال دانش این هنر از دوران گذشته سینه به سینه و به صورت استاد شاگردی بوده، انواع مخمل را شامل مخمل ساده، گل برجسته و هفت‌رنگ عنوان کرد که در مخمل هفت‌رنگ ترکیب دو شیوه نخست باهم وبا استفاده از نخ‌های رنگی بیشتر در بافت صورت می‌گیرد.

او با بیان اینکه مخمل‌بافی به رغم دشواری در تولید، دامنه کاربرد نسبتاً گسترده‌ای در بین مخاطبین داشته به طوری که هم اقشار مرفه و هم اقشار متوسط جامعه از آن استفاده می‌کردند اظهار کرد: دامنه کاربردهای این محصول از البسه گرفته تا آویزها، موارد تزئینی، پوشش‌ها، دکوراسیون داخلی اتاق‌ها، جدار داخلی صندوق‌ها و … را در برمی‌گرفته است.

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: پارچه مخمل از ویژگی‌های منحصر به فرد فرهنگ ایرانی به حساب می‌آید و علاوه بر آنکه کاربردی فراگیر در کل پهنه کشور ایران و کشورهای همجوار داشته، به نقاط مختلف جهان صادر می‌شده است.

او با اشاره به اینکه دستگاه مخمل دارای اسکلتی چوبی، قطور و دارای ۴ ستون اصلی است که ابزارهای مختلف بافت بر آن پیاده شده گفت: این دستگاه دارای ۶ متر طول، ۴ متر عرض و ۵ متر ارتفاع است و در فضایی حدود ۳۰ متر مربع جای می‌گیرد.

دهقانی مراحل تولید مخمل را به پیش از بافت و عمل بافت تقسیم کرد و آماده سازی چله، رنگرزی، طراحی نقشه، طراحی سیستم بافت، نقش‌بندی و روش بافت را مراحل بافت مخمل خواند.

به گفته او، نقشهای به کاررفته اغلب با موضوعات ادبی، اسطوره‌ای و کهن از جمله شکارگاه، لیلی و مجنون و نقوش حیوانی و انسانی همچون نگارگری بوده و در دوره معاصر نقوش بیشتر گیاهی، اسلیمی وختایی شده و برخی نقوش مذهبی نیز در بعضی دوره‌ها به کار برده شده است.

دهقانی افزود: شیوه آموزش این هنر تا کنون استاد شاگردی بوده یعنی شاگرد پس از پذیرفته شدن در مراحل مختلف به مرور زمان تجربیات زیادی کسب می‌کرد تا به مرحله استادی می‌رسید.

او با بیان اینکه در این رشته اغلب مردها درگیر بوده‌اند و علت آن هم به دلیل شکل خاص دستگاه بوده که بافت بت آن برای بانوان دشوار می‌بود خاطرنشان کرد: ولی می‌توان در بخش‌های زیادی از مراحل کار از وجود زنان هم استفاده کرد.

این هنرمند اظهار کرد: شاهکارهای مخمل‌بافی در دوره صفوی هم‌اکنون در بسیاری از موزه‌های دنیا قرار دارد و ثبت هنر مخمل بافی در فهرست جهانی این امکان را ایجاد می‌کند تا در واقع وحدتی که در تکنیک‌ها و مهارت‌های سنتی در بخش وسیعی از جهان قابل مشاهده است ارائه و در عین حال ویژگی‌های منحصر به فرد تکنیکی و فرهنگی کشور ایران در مقایسه با کشورهای دیگر مشهود شود.

دهقانی گفت: در احیا این شیوه بافت به دلیل اینکه هیچ نمونه‌ای از دستگاه موجود نبود با ایجاد تغیراتی در دستگاه مخمل گل برجسته صورت گرفت.

او افزود: با توجه به نبود مخمل‌های هفت رنگ درموزه‌های داخل ایران مکاتبه با موزه‌های خارجی صورت گرفت و در نهایت دسترسی به تصویر با کیفیت از یک نمونه از این پارچه‌ها میسر شد؛ با آنالیز شیوه بافت از روی تصاویر طراحی اولیه بافت برای تست انجام و در مرحله پایانی با رفع ایرادات بافت آزمایشی طراحی اصلی بر روی دستگاه صورت گرفته و بافت اولین نمونه از مخمل هفت رنگ بعد از دوره صفوی شروع شد.

مدیر عامل صندوق پنبه از برداشت پنبه در مزارع دیم‌ استان گلستان خبر داد و گفت: طی روزهای آتی برداشت از مزارع آبی پنبه آغاز می‌شود.

محمد حسین کاویانی مدیر عامل صندوق پنبه، از برداشت پنبه در استان گلستان خبر داد و گفت: طی روزهای اخیر برداشت پنبه در استان گلستان از مزارع دیم آغاز شده و طی روزهای آتی از مزارع آبی برداشت شروع می‌شود.

او افزود: با توجه به شرایط خشکسالی، جمعیت زیاد آفت پنبه در مزارع و کارایی ضعیف سموم، هزینه تولید ناشی از کیفیت پایین سموم و هزینه سم پاشی بالاست که با این وجود خسارت زیادی به کشاورزان وارد کرده است.

کاویانی درباره آخرین وضعیت تولید پنبه در کشور بیان کرد: با توجه به شرایط خشکسالی و آفت، امسال تولید پنبه به ۶۰ هزار تن می‌رسد‌. از این رو سازمان حفظ نباتات به هشدار نباید تنها اکتفا کند و همواره کارشناسان پنبه و سازمان حفظ نباتات به اتفاق هم باید مزارع پنبه را تحت کنترل داشته باشند.

مدیر عامل صندوق پنبه ادامه داد: در شرایط فعلی شبکه‌های مراقبت فعال نیستند که با این وجود کسی نیست که کشاورزان را هدایت و ارشاد کند که در چه تاریخی سم مصرف کنند که همین موضوع منجر به عدم رغبت کشاورزان به کشت پنبه در سنوات آتی خواهد شد.

او با اشاره به اینکه سالیانه حداقل ۱۵۰ هزار تن پنبه مورد نیاز صنعت نساجی است، بیان کرد: طی چند سال اخیر با افزایش تعداد کارخانجات، حدود ۱۵۰ هزار تن پنبه مورد نیاز است.

کاویانی درباره آخرین وضعیت واردات پنبه گفت: بنابر آمار سال گذشته ۷۷ هزار تن، سال ما قبل ۹۷ هزار تن وارد شد و امسال برای تامین نیاز کشور باید ۱۰۰ هزار تن پنبه وارد شود.

این مقام مسئول با بیان اینکه در ۳ ماهه نخست سال ۲۰ هزار تن پنبه وارد کشور شد، گفت: در شرایط کنونی صنعت نساجی با مشکل کمبود پنبه روبه‌روست که از هفته آینده پنبه تولید داخل استان گلستان در اختیار صنعت نساجی قرار می گیرد.

او درباره تاثیر قطعی برق بر صنعت نساجی بیان کرد: قطعی برق منجر به کاهش راندمان تولید، بهره وری و خسارت به تاسیسات برقی می‌شود.

کاویانی درباره آخرین جزئیات خودکفایی تولید پنبه گفت: با سطح زیرکشت فعلی امکان خودکفایی وجود ندارد و از طرف دیگر زراعت برای کشاورز باید صرفه اقتصادی داشته باشد، به عنوان مثال زمانی که کشاورز از یک هکتار زمین شالی ۱۰۰ میلیون تومان درآمد کسب می‌کند، نمی‌توان انتظار داشت که پنبه بکارد.

مدیر عامل صندوق پنبه با بیان اینکه زراعت پنبه در اکثر کشورها حمایت می‌شود، افزود: در کشور ما یارانه‌ای به پنبه کار داده نمی‌شود و در مرحله برداشت با کمبود کارگر مواجه هستیم که با این وجود امکان توسعه زراعت وجود ندارد و برای تحقق این امر مهم نیازمند برنامه منسجم و ماشین‌آلات برداشت هستیم.

قیمت هر کیلو پنبه خارجی ۷۲ هزار تومان

او قیمت پنبه در بازار داخل را تابع نرخ جهانی و معاملات پنبه خارجی در بازار داخل برشمرد و گفت: طی ۲ ماه اخیر پنبه خارجی وارد کشور نشده است و برآورد می‌شود که اواخر شهریور و اوایل مهر پنبه خارجی وارد شود.

این مقام مسئول در پایان قیمت هر کیلو پنبه محلوج خارجی را ۶۶ تا ۷۲ هزار تومان اعلام کرد و گفت: کشاورزان داخل انتظار دارند که هر کیلو پنبه تولیدی با نرخ ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان عرضه شود.