در سال گذشته، 16 مورد طرح دعوی علیه مدیران اجرایی متخلف پسماندها در استان تهران، صورت گرفته است. و بر اساس آرای قضایی صادره، 96 واحد غیر مجاز جمع آوری و تفکیک پسماندها در شهرستان های ری، اسلامشهر، پاکدشت و بهارستان، جمع آوری شد. این در حالی است که تعداد افراد و واحدهایی که به جمع اوری و تفکیک پسماند در سطح شهر و استان تهران مبادرت می کنند بسیار زیاد بوده و اساسا قابل شمارش نیستند و برآورد می شود بالغ بر 50 هزار فرد و واحد باشد
به گزارش زیست آنلاین، قانون مدیریت پسماند شاید گام مهمی در بهبود وضع موجود زباله در تهران باشد اما آیا کافی است. در سال گذشته، 16 مورد طرح دعوی علیه مدیران اجرایی متخلف پسماندها دراستان تهران، صورت گرفته است. و بر اساس آرای قضایی صادره، 96 واحد غیر مجاز جمع آوری و تفکیک پسماندها در شهرستان های ری، اسلامشهر، پاکدشت و بهارستان، جمع آوری شد اما این اقدامات اگرچه ارزشمند هستند اما میزان اثری که بر بهبود وضع نابسامان زباله های مختلف صنعتی، پزشکی، خانگی و.. گذاشته چقدر مشهود است. پای صحبت های فاطمه اکبر پور رئیس اداره محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران نشستیم تا عوامل اوضاع آشفته پسماند پایتخت را با وی بررسی کنیم.
از رئیس اداره محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران پرسیدیم: نظارت ها بر اساس چه شاخص هایی صورت می گیرد و ریشه های تخلف اغلب چه بوده اند؟ تخلف درکدام دستگاه ها بیشتر صورت گرفته است؟ چرا در قانون جرم انگاری به شکل موثر پیش بینی نشده و چه میزان نهاد قضایی و اجرای احکام در برخورد با متخلفین عزم جدی دارند؟ در آراد کوه چه خبر است؟ آیا زمانی خواهد رسید که تهران از مشکلات ناشی از این منطقه رنج نبرد؟ پرونده قضایی آراد کوه در رابطه با چند موضوع تخلف در مراجع قانونی مفتوح است؟ غیر از دفن، بحث دستگاه های زباله سوز مطرح است. چقدر این دستگاه ها استانداردهای لازم مور نظر ناظر عالی را دارا هستند و چقدر در حال حاضر از این دستگاه ها استفاده می شود؟
در ادامه متن گفتگو را می خوانید
* قانون مدیریت پسماند به عنوان یک قانون مترقی،تکالیف همه دستگاهها را مشخص وبه استناد ماده 23 ، سازمان محیط زیست را به عنوان ناظر بر اجرای قانون تعیین کرده است.طبق این قانون بفرمایید استان تهران در کجای این نقشه قراردارد؟
طبق این قانون درسطح استان تهران نیز وظیفه نظارت بر حسن اجرای تمام مفاد قانون مدیریت پسماند برعهده اداره کل حفاظت محیط زیست استان است.
* قانون مدیریت پسماند 5 نوع پسماند مشخص کرده و با توجه به تفاوت نوع پسماند ها نظارت بر اجرای هر کدام نیز متفاوت است. تفاوت این نظارت ها را توضیح می دهید؟
پسماند های تعریف شده در قانون شامل پسماند عادی، پسماند کشاورزی، پسماند پزشکی، صنعتی و ویژه می شوند.
طبق ماده 11 قانون مدیریت پسماند، برای مدیریت اجرایی هر کدام از این پسماندها، ضوابط و روش های مدیریت اجرایی آنها با همکاری وزراتخانه های مربوطه، تدوین و به تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست می رسد. نظارت بر اجرای این ضوابط بر عهده وزارتخانه مربوطه بوده و عملاً وزارتخانه مربوطه، ناظر مستقیم است و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان ناظر عالی دارای مسئولیت است.
بطور مثال در خصوص پسماند های پزشکی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ناظر مستقیم بر عملکرد بیمارستان ها و مراکز درمانی در امر مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی بوده و وظیفه اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران، نظارت بر نحوه عملکرد دانشگاههای علوم پزشکی استان در این زمینه می باشد.
* ناظرین مستقیم هر یک از پسماندهایی که مطرح کردید در تهران کدام نهادها هستند؟
ظبق ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی انواع مختلف پسماندها، در خصوص پسماندهای پزشکی، سه دانشگاه علوم پزشکی، در خصوص پسماندهای کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل دامپزشکی استان، در خصوص پسماند های صنعتی و معدنی، سازمان صمت استان تهران، در خصوص پسماند های نفتی شرکت پخش فرآورده های نفتی منطقه تهران و در خصوص پسماند های وزارت نیرو، بخشی بر عهده شرکت برق منطقه ای و بخشی بر عهده شرکت آب و فاضلاب استان تهران است و نظارت بر عملکرد این دستگاه ها در اجرای تکالیف مقرر، بر عهده اداره کل حفاظت محیط زیست استان به عنوان ناظر عالی، می باشد.
* نظارت ها بر اساس چه شاخص هایی صورت می گیرد و آیا اساسا امکان ارائه گزارش از روند اجرای نظارت مستقیم و عالی بر اجرای قانون پسماند طی مدت اجرای قانون از هر یک از بخش های مورد اشاره و سپس انتشار آن وجود دارد؟ اگر آمار عملکردی وجود دارد مختصرا توضیح بفرمایید؟
شاخص ها، مواردی است که به تفکیک در ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی انواع مختلف پسماندها به تفکیک عنوان شده است. با توجه به بازدیدها و پایش هایی که صورت می گیرد، امکان ارائه گزارش از نقاط قوت و ضعف ناظران مستقیم در این حوزه ها، وجود دارد. با توجه به تنوع و فراوانی انواع مختلف پسماندهای تولیدی و تعدد مدیران اجرایی و ناظران مستقیم ضوابط، سامانه ای توسط سازمان حفاظت محیط زیست طراحی شده است که هرگونه حمل و نقل پسماندها، قابلیت رصد و پیگیری در آن را دارد که این سامانه از سال گذشته به صورت جدی ، شروع به فعالیت نموده است که علاوه بر ارائه اطلاعات و آمار های مربوط به پسماندها، نحوه مدیریت و دفع اصولی آنها را از مبدأ تولید تا گور نهایی ( دفع در مقصد)، رصد می نماید و از این منظر قطعاً به مرور با دسترسی هایی که به دستگاه های متولی و ناظرین مستقیم ضوابط، داده خواهد شد ، عملکرد آنها نیز بیش از پیش تحت پایش و نظارت خواهد بود. در حال حاضر روزانه حدود 10000 تن پسماند عادی، 2800 تن پسماند صنعتی، 400 تن پسماند خطرناک، 110 تن پسماند پزشکی و 40000 تن پسماند عمرانی – ساختمانی در سطح استان تهران تولید می شود که به استثنای پسماندهای عادی، پسماندهای پزشکی، بخش قابل توجهی از این پسماندها تحت نظارت ناظران مستقیم موضوع ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای مربوطه، انجام نمی شود و انتظار می رود با مشارکت و حضور کلیه تولید کنندگان پسماندها و ناظران در سامانه مذکور، شاهد دفع اصولی بیش از پیش پسماندها باشیم.
* ریشه های تخلف اغلب چه بوده اند؟
بررسی ها نشان می دهد ریشه تخلف و قصور، به دلیل تضاد در منافع می باشد به این نحو که تولید کنند گان پسماند و پیمانکاران جمع آوری کننده، حمل و نقل و در برخی از موارد پیمانکاران دفع پسماند و حتی مدیران اجرایی پسماندها، برای فرار از هزینه های مربوط به دفع اصولی پسماند ها، به دفع غیر اصولی و حتی تخلیه های غیر مجاز دامن می زنند.
علت دیگر برخورد های قانونی ضعیف و برخوردهای مقطعی و جزیره ای با متخلفین و مستنکفین، چه در حوزه نظارت عالی و چه در حوزه نظارت مستقیم است.
* این تضاد منافع که فرمودید طبیعی است اما چه تمهیداتی می شود اندیشید که این تضاد منافع به گونه ای از سوی قانون و ناظر، مدیریت شود که به زیان محیط زیست تمام نشود؟
متاسفانه محیط زیست، همواره قربانی تضاد منافع بوده و حوزه مدیریت اجرایی پسماندها، نیز از این مساله مستثنی نیست . صرف نظر از وظایف انسانی و اخلاقی و آموزه های دینی و مذهبی برای حفظ سلامت محیط و آحاد جامعه، متعهد بودن تولید کنندگان پسماند، مدیران اجرایی و ناظران امر، برای اجرای مسئولیت ها و تکالیف قانونی مربوط و تعامل بین این افراد در این حوزه و هم افزایی آنها، نقش موثری خواهد داشت. اگر همه ما به این باور برسیم هر گونه قانون گریزی و فرار از هزینه کرد در حوزه مدیریت پسماندها، علاوه بر خسارت هایی که بر بدنه نحیف محیط زیست وارد می کند، سلامت جامعه را نیز تهدید نموده و هزینه های به مراتب بیشتر که قابل مقایسه با هزینه های مورد نیاز برای دفع پسماندها نیست، بر جامعه تحمیل خواهد نمود و در خیلی از این موارد این خسارت ها جبران ناپذیر است. اگر این مسائل وارد برنامه ریزی های میان مدت و بلند مدت ما بشود، قطعاً چاره ساز خواهد بود.
* تخلف درکدام دستگاه ها بیشتر صورت گرفته است؟
در سال گذشته، عمده تخلف های صورت گرفته در حوزه مدیریت پسماندها مربوط به تولید کنندگان پسماند، پیمانکاران و مدیران اجرایی پسماندها بوده و قصور هایی نیز در حوزه نظارت چه در سطح عالی و چه در سطح ناظران مستقیم ضوابط، داشتیم.
* و ناظر در این خصوص چه انجام داده است؟
ناظر عالی در صورت مشاهده قصور، به دستگاههای ناظر مستقیم ضوابط، تذکرات لازم را ارائه و در صورت تکرار، موارد رو به دستگاه های بازرسی و نظارتی گزارش می دهد. لیکن طبق مفاد قانون مدیریت پسماندها، هرگونه تخلف در مراحل شش گانه مدیریت اجرایی پسماندها توسط مدیران اجرایی پسماند را در مراحل اولیه، با تذکر و اخطار و در صورت تداوم تخلف، از طریق مراجع قضایی پیگیری می نماید.
* طی سال گذشته چند تذکر در نهایت منجر به طرح دعوا در نهاد قضایی شده کدامیک از این دعاوی به نتیجه مشخص و اعلام جرم واجرای حکم رسیده و اساسا این احکام چقدر در کاهش تخلفات موثر بوده است آیا آماری دارید؟
در سال گذشته، 16 مورد طرح دعوی علیه مدیران اجرایی متخلف پسماندها در استان، صورت گرفته است. ضمناً بر اساس آرای قضایی صادره، 96 مورد واحد غیر مجاز جمع آوری و تفکیک پسماندها در شهرستان های ری، اسلامشهر، پاکدشت و بهارستان، جمع آوری گردید. ضمناً با توجه به تخلیه غیر مجاز پسماندهای پزشکی دو مرکز درمانی استان در حوزه استان قزوین، توسط اداره کل مذکور علیه این دو مرکز درمانی طرح دعوی شده و با عنایت به تخلیه غیر مجاز پسماند پزشکی توسط یک مرکز درمانی استان البرز و یک مرکز درمانی استان قم در حوزه سرزمینی این استان، توسط اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران، علیه این دو مرکز درمانی نیز طرح دعوی شده است.
* منظورتان از برخورد ضعیف چیست؟ چرا در قانون جرم انگاری به شکل موثر پیش بینی نشده و چه میزان نهاد قضایی و اجرای احکام در برخورد با متخلفین عزم جدی دارند؟
ماده 16 قانون مدیریت پسماند، جریمه محور است و جرایم تعیین شده، متناسب با تخلف های صورت گرفته نیست و از بازدارندگی لازم، برخوردار نیست. متاسفانه در برخی از موارد شاهد هستیم، که بدلیل ناچیز بودن جریمه، متخلفین جری تر شده و تخلفات را تکرار می کنند.
* راه کار سازمان حفاظت محیط زیست چیست؟
راهکار اساسی، پیشگیری و جلوگیری از تخلف است. لیکن به منظور بازدارندگی آرای صادره توسط مراجع قضایی و نقش آن در جلوگیری از تکرار تخلفات، در طرح دعوی ها علاوه از استناد به ماده 16 قانون مدیریت پسماندها از قدرت بازدارندگی ماده 688 قانون مجازات اسلامی نیز استفاده می شود. چرا که تخلفات صورت گرفته در حوزه مدیریت پسماندها، از مصادیق تهدید علیه بهداشت عمومی نیز محسوب می گردد. ضمناً پیشنهادهایی برای اصلاح قانون مدیریت پسماندها و آئین نامه اجرایی آن توسط دستگاه های مختلف و مدیران اجرایی پسماندها، طی سنوات اخیر به کرات ارائه شده است و اخیراً مرکز پژوهش های مجلس نیز در این زمینه اقدام نموده است. امید می رود در اصلاح قانون، جرایم پیش بینی شده به روز رسانی و متناسب با تخلفات در نظر گرفته شود.
* چرا مرکزپژوهش های مجلس؟ چرا از کمیسیون های دولت استفاده نکردید که به صورت لایحه به مجلس برود؟
همانطور که در سئوال بالا اشاره شد این کار فقط توسط مرکز پژوهش های مجلس انجام نشده است و قبلاً توسط دستگاه های اجرایی مختلف، پیشنهادات لازم برای اصلاح قانون، آئین نامه اجرایی آن و حتی ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی ارائه شده است.
* در آراد کوه چه خبر است؟ آیا زمانی خواهد رسید که تهران از مشکلات ناشی از این منطقه رنج نبرد؟
سایت پردازش و دفع پسماندهای آرادکوه با مساحتی نزدیک به 1000 هکتا ، روزانه پذیرای پسماند های مناطق 22 گانه، شهرها و شهرکهای اطراف و مراکز درمانی ، است . علاوه بر این، روزانه نزدیک به 4000 تن پسماند ساختمانی و عمرانی به سایت آرادکوه وارد و دفن می شود. موقعیت سایت آراد کوه، منجر به بروز اعتراضات روزافزون از سوی ساکنین شهرها و روستاهای همجوار شده است. پایش ناقص و مقطعی وضعیت زیست محیطی در مرزهای سایت )بو، ذرات معلق، متان و …)، وضعیت نامناسب زیست محیطی سالن های پردازش، تهویه نامناسب و استفاده نکردن از سیستم تصفیه هوای خروجی، تجهیزات فرسوده در بخشهای مختلف خطوط پردازش، هوادهی توده های کمپوست و ماشین آلات، مدیریت نامناسب شیرابه ورودی به سایت توسط خودروهای حامل پسماند و شیرابه حاصله از توده پسماند دفنی و هوادهی نامناسب توده های کمپوست و تثبیت ناکامل در انتهای فرایند، از جمله معضلات این سایت محسوب می شود.
پسماند های الکترونیکی خانگی، اداری و تجاری که اکثرا خطرناک هستند جزء پسماند های ویژه عادی تلقی می شود و مدیریت اجرایی آن بر عهده شهرداریها است. در حال حاضر در اکثر مناطق شهرداری تهران بصورت مخلوط با پسماند عادی به آراد کوه منتقل می شود در حالیکه باید در مبدا تفکیک شوند.
با تدوین و تصویب طرح جامع مدیریت پسماند کلان شهر تهران در شورای اسلامی شهر به عنوان نقشه راه مدیریت پسماند در پایتخت، امیدوارم ساماندهی وضعیت موجود آراد کوه و ارتقای شاخص های زیست محیطی ، تمرکز زدایی از آرادکوه و کاهش پسماند ورودی به این مرکز و استفاده از تکنولوژی ها و روش های مختلف دفع پسماندها، منجر به کاهش معضلات این مرکز در کوتاه مدت و میان مدت، گردد.
* طبق کدام ماده قانونی و چرا این قانون اجرا نمی شود و چرا اعلام جرم نشده است؟
سایت آراد کوه میراث دار نیم قرن دفع غیر اصولی پسماندهای کلان شهر تهران بوده و این معضلات یک روزه به وجود نیامده است که انتظار داشته باشیم مشکلات آن نیز، یک روزه حل شود. البته که حل این معضل همت مضاعف مدیریت شهری و تعامل و همکاری سایر دستگاه ها را می طلبد. در مورد سوالتان مبنی بر چرایی عدم اعلام جرم بر علیه متولیان این سایت، باید عرض کنم یکی از 16 مورد طرح دعوی های صورت گرفته در مراجع قضایی، مربوط به سایت مذکور بود.
* پرونده قضایی آراد کوه در رابطه با چند موضوع تخلف در مراجع قانونی مفتوح است؟
در بحث ساماندهی پسماند ها و رعایت ملاحظات محیط زیستی در سایت آراد کوه و واحدهای بازیافت پسماندهای خشک ارزشمند از جمله پلاستیک، از مواردی هستند که از طریق مراجع قضایی پیگیری شده و در دست اقدام است.
* یکی از تکالیفی که در قانون مدیریت پسماند ها مشخص شده و همچنین نکاتی که مطرح کردید دفن صحیح زباله ها است. اما طی سالهای اخیر دفن بد زباله ها موجب پراکندگی بو در سطح وسیع شده است. علت اصلی چیست؟
یکی از منابع انتشار بو در مسیر فرودگاه امام(ره)، سایت آراد کوه است. منشاء انتشار بوی نامطبوع فرآیند تولید کمپوست و دفن پسماندها در سایت فوق ، می باشد. روباز بودن فرایند تولید کمپوست، انتشار بو و ذرات به محیط به دليل ورود به فاز تخمير و توليد گازهاي بدبو نظير دي متيل سولفيد، آمونياك و سولفيد هيدروژن ،کند بودن فرایند به دلیل هوادهی کم و در نتیجه نیاز به زمین زیاد جهت تامین زمان ماند، عمل آوری نامناسب کمپوست درشت تولیدی به دلیل کمبود فضا، سیستم پالایش با عملکرد پایین، دپوی غیراصولی کمپوست درشت دانه و مشکلات ناشی از آن (جاری شدن شیرابه، آتش سوزی و …) ، پايين بودن كيفيت كمپوست توليدي به دليل عدم تفكيك از مبدأ پسماندها و عدم توجه به مديريت جزء ويژه پسماندهاي عادي و عدم تعبیه کانال جهت انتقال شیرابه های تولیدی این فرآیند از عمده مشکلات تولید کمپوست در آراد کوه، محسوب می شود. در حال حاضر، دفن پسماند در اراضی به مساحت حدود 120 هکتار و به صورت سطحی( در ارتفاع) انجام می شود. محل دفن مذکور فاقد سیستم لاینر و جمع آوری شیرابه بوده و پتانسیل بالایی جهت آلودگی دارد.
* چه راهکاری برای پیشگیری از آلودگی آبهای سطهی پیش بینی شده است؟
سیستم مدیریت شیرابه در حال حاضر به صورت ترکیبی از روش های پیش تولید و پساتولید صورت می پذیرد که شیوه های پیش تولید شامل پردازش بیولوژیکی پسماند زیرسرندی با هدف تولید کمپوست و تثبیت پسماند و روش های پساتولید به صورت ترکیبی از بازچرخش شیرابه به درون محل دفن و تصفیه در تصفیه خانه ی موجود است. این تصفیه خانه به دلایلی از جمله مشکلات طراحی، ساخت و بهره برداری نامناسب و کیفیت نامناسب شیرابه ی ورودی، موفق به تامین خروجی استاندارد نشده است. با توجه به دانه ریز بودن خاک منطقه، هدایت هیدرولیکی پایین آن، برهم زدن توازن هیدرولیکی، عدم وجود لاینر و استحصال گاز و اشباع شدن لندفیل ها ی موجود و قدیمی، باعث شده است که بازچرخانی شیرابه آنهم در ارتفاع، به عنوان کانون انتشار بوی نامطبوع قلمداد شود و در این راستا، توقف بازچرخانی شیرابه پیگیری شده است.
اخیرا با توقف باز چرخانی شیرابه، سیستم تصفیه شیرابه موجود در سایت آراد کوه، مجدداً راه اندازی شده است که پس از نمونه برداری از پساب خروجی آن و نتایج حاصله ، در مورد عملکرد آن و مطابقت با استاندارد های محیط زیست، می توان اظهار نظر کرد. ضمناً روند دفن فعلی پسماندها، نیازمند بهسازی و اصلاح مهندسی و فنی، می باشد. البته این سیستم از ظرفیت کافی برخوردار نبوده و باید ظرفیت آن افزایش پیدا کند.
* شاید آراد کوه برای زباله های شهری با جمعیت 12 میلیون نفری کافی نیست؟
اولین بار در دهه 30، آراد کوه برای دفن پسماندهای شهر تهران، مکان یابی و پیشنهاد گردید و در آن زمان جمعیت شهر تهران نزدیک 500 هزار نفر بوده و شهر ها و شهرک و سکونتگاه های اطراف این سایت هم، شکل نگرفته بودند و بدیهی است برای پسماندهای تولیدی این تعداد از جمعیت حتی به صورت مدیریت سنتی هم جوابگو بوده است . لیکن با گسترش شهر نشینی، مصرف گرایی و افزایش جمعیت کلان شهر تهران و فقدان سایت های دیگر برای انتقال پسماند، انتقال روزانه حدود 6000 تن پسماند به این مرکز و عدم پیش بینی های لازم برای دفع اصولی پسماندها، معضلات زیست محیطی این مرکز نیز افزایش پیدا نموده است. در تمام مکان یابی ها، برای هر مرکز دفنی ، طول عمر و بازه زمانی تعریف می شود که پس از آن بسته شود. پرواضح است با ادامه روند موجود این سایت، دیگر ظرفیت لازم را نخواهد داشت.
* به نظر می رسد مسئله فقط منطقه نیست بلکه استفاده از روشهای توسعه نیافته و سنتی عامل اصلی در فزونی زباله و مشکلات ناشی از این مسئله شده است؟
متاسفانه معضلات مربوط به مراکز دفن پسماندها در استان، محدوده به آراد کوه نبوده و عدم استفاده از تکنولوژی های نوین و روشهای اصولی دفع پسماندها در سایر مراکز دفن استان نیز مشهود است. در استانی مثل تهران که زمین ارزش زیادی دارد و از طرف دیگر زمین های مناسب از نظر شاخص های زیست محیطی برای دفن پسماند نیز کمتر است، پیش بینی می شود در برنامه ریزی پیش رو، مدیران اجرایی پسماندها به جای سهل الوصول ترین و ارزان ترین روش، از شیوه های نوین مدیریت پسماندها، استفاده نمایند. استفاده از اراضی ملی و منابع طبیعی به عنوان یک شیوه سنتی و آسان برای دفن پسماندها از سالیان گذشته به مدیران اجرایی امروز به ارث رسیده و متاسفانه مدیریت پسماند از اولویت ها و دغدغه های مدیران مربوطه محسوب نمی شود. انتظار می رود مدیریت پسماندها از اولویت های متولیان امر در برنامه ریزی ها برای تامین اعتبارات مورد نیاز و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در این حوزه، قرار گیرد.
* غیر از دفن، بحث دستگاه های زباله سوز مطرح است. چقدر این دستگاه ها استانداردهای لازم مور نظر ناظر عالی را دارا هستند و چقدر در حال حاضر از این دستگاه ها استفاده می شود؟
همانطور که اشاره شد به دلیل فقدان اراضی مناسب برای دفن پسماندها، باید به سراغ گزینه هایی رفت که منجر به کاهش پسماند دفنی گردد. یکی از آن روش ها، سیستم های سوز است که اخیرا با تکنولوژی های مختلف، برای دفع پسماندها مطرح هستند. یکی از دغدغه های اصلی در استفاده از این سیستم های سوز، گازهای دی اکسین و فوران است که جز ترکیبات آلی پایدارند و بیماری زایی آنها، قطعی می باشد. امکان سنجش این گازها در کشور وجود ندارد و استفاده از آزمایشگاه های معتبر خارجی نیز مستلزم هزینه و رفع مشکلات مرتبط، می باشد.زباله سوزی که در حال حاضر در آراد کوه است ظرفیت پایین در حدود 200 تن دارد و ریجکت سوز است نه مخلوط سوز، فقط پسماند های ریجکتی مثل پلاستیک ها که ارزش حرارتی دارند توسط آن سوزانده شده و در نهایت به برق تبدیل می شود.
یک آزمایشگاه چینی گازهای دی اکسین و فوران زباله سوز موجود در آراد کوه را، آزمایش کرد و نتیجه را در حد استاندارد اعلام نمود ولی دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست نتیجه این آزمایش را نپذیرفت .
* تا آن زمان تکلیف چیست؟
تا آنزمان که آزمایش معتبری صورت گیرد تاکید کردیم پلاستیک هایی که وارد زباله سوز می شوند فاقد عوامل هالوژنها باشد و در نظارت ها به این امر توجه شود.
سازمان پسماند متولی انجام این آزمایشات و ارائه آن به سازمان حفاظت محیط زیست است که تا بحال نتیجه ای را ارائه نکرده اند.
* چقدر از سیاست های تشویقی و تنبیهی در راستای کاهش تولید پسماند استفاده شده است؟
کاهش تولید پسماند بهترین روش و در واقع پیشگیری بهتر از درمان است. برای حصول به این هدف عوامل متعددی دست اندر کار هستند از جمله تولید محصولات با کیفیت، کاهش الگوی مصرف، تغییر رفتار و مشارکت داوطلبانه شهروندان و … را می توان نام برد. قطعاً یکی از موتورهای محرک کاهش تولید پسماند، اتخاذ سیاست های تشویقی و تنبیهی و اعمال به موقع آنها، می باشد. اقدامات صورت گرفته طبق یک برنامه جامع انجام به نحوی که با تغییر مدیران و افراد، دستخوش تغیر نشود. در استان تهران، مدیریت پسماند جزیره ای و مقطعی بوده بطور مثال یک مدیر دغدغه مندی در یک مقطع زمانی کوتاه طرح هایی را با هزینه های کلان به سرانجام رسانده و با جابجایی آن مدیر آن طرح ها هم از بین رفته است و متاسفانه سرمایه گذاری انجام شده نیز ابتر مانده است.
* قانونگذار برای اینکه این مدیریت مقطعی و سلیقه ای ناکارامد را خارج کند تکلیف قانونی به تدوین طرح جامع مدیریت پسماند کرد. به نظر شما آیا این گام کافی است؟
در آیین نامه اجرایی مدیریت پسماندها، مدیران اجرایی پسماندها، موظف به تدوین طرح جامع مدیریت پسماندها شده اند تا این طرح ها به عنوان نقشه راه عمل کرده و از جزیره ای و مقطعی عمل کردن وظایف نیز خودداری شود. طرح جامع مدیریت پسماند تهران تدوین و به تائید شورای شهر تهران نیز رسیده است و و امیدواریم این طرح به عنوان نقشه راه برای مدیریت قرار بگیرد و اعتبارات مورد نیاز تخصیص پیدا کند و اجرایی شود.
